چهل حدیث انتظار

چهل حدیث انتظار

محمود شریفی

فهرست

مقدمه
بخش اول: ارزش وفضلیت انتظار فرج
انتظار، بهترین عمل
عبادت وانتظار
برترین عبادتها
انتظار محبوب ترین اعمال
انتظار بزرگترین گشایش
انتظار، برترین عمل شیعه
انتظار عمل بزرگ
ارزش انتظار
شهادت وانتظار
صفات منتظران
بخش دوّم: شخصّیت منتظران حضرت مهدی (عجّل الله فرجه)
شخصیت منتظران
فضیلت منتظران
موقعیت منتظران
پاداش منتظران
مقام منتظران
جایگاه منتظران
عاقبت منتظران
خوشابه حال منتظران
بخش سوم: انتظار ومنتظر در فرهنگ اسلامی
منتظران در قرآن
منتظران در پیشگاه خدا
منتظران وحزب الله
منتظران پیروز
منتظران استوار
صبر وانتظار در قرآن
انتظار وائمّه
پاداش صبر وانتظار
انتظار وجهاد
ولایت در زمان انتظار
صبر وانتظار
عبادت زمان انتظار
مردم در زمان انتظار
بخش چهارم: وظایف زمان انتظار
انتظار، وظیفه هر مسلمان
تکلیف در زمان انتظار
انتظار مخلصان
شیعه در زمان انتظار
انتظار، نه یأس
انتظار وعده خدا
دعای زمان انتظار
عاقبت منکرین امام منتظر (عجّل الله فرجه)
انتظار ملاک پذیرش اعمال

مقدمه

قالَ اللهُ تَبارَک وتَعالی:
﴿وَنُرید اَنْ نَمُنَّ عَلی الذَینَ اسْتُضْعِفُوا فی الاَرْضِ ونَجْعَلَهُمْ اَئِمَّةً ونَجْعَلَهُمُ الوارِثینَ﴾ (سوره قصص/۵).
خدواند تبارک وتعالی می فرماید:
وما اراده کردیم که بر مستضعفان منّت گذارده وآنها را پیشوایان مردم قرار دهیم ووارث ملک وجاه فرعونیان گردانیم.
خداوند در نظام آفرینش نوش ونیش را درهم آمیخته ورنج وراحت را توأم کرده وغم وشادی را همسایه قرار داده است.
همیشه در کنار تنگناها، گشایشی وجود دارد وپس از شدّتها دوران رهائی ونجات فرا می رسد وبر اثر صبر، نوبت ظفر آید. سخن زیبای قرآن: اِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یسْرا، براستی همراه با دشواری، آسانی است. این سنّت الهی تنها در زندگی فردی جریان ندارد ومخصوص یک بُعد از ابعاد زندگی فرهنگی، اقتصادی، درمانی وخانوادگی انسان نیست، بلکه در نظام جامعه ودر سطح جهانی هم این سنّت والهی نمود دارد ووعده خدا بر این است که مستضعف مؤمن ونیکوکار، مورد لطف ومحبت الهی قرار گیرند ورهبران زمان ووارثان زمین شوند.
انتظار ظهور امام مهدی (عجّل الله فرجه) برخاسته از رهنمودهای زندگی ساز اسلام عزیز است که سنّت جاری الهی در نظام خلقت پشتوانه آن است. انتظار مهدی موعود، از یک سو روح یأس ونومیدی را خنثی نموده وآینده ای روشن فراروی انسان ترسیم می کند وسپیده سحر ایمان وآزادی را نوید می دهد وجشن با شکوه مرگ بیداد را یاآور می شود؛ واز سوی دیگر انسان را به خود سازی واصلاح خویش فرا می خواهد. انتظار رهبری عادلانه الهی، منتظران را به عدالت وعبودیت خدا دعوت می کند ونسبت به هر گونه کفر وظلم وعصیان هشدار می دهد.
چهل حدیث انتظار که در این دفتر گرد آمده است، چهل پرتو نور بر زندگی شیفتگان حضرت مهدی (عجّل الله فرجه) می افکند وچهل شعله امید در قلب پاسداران عدالت بر می افروزد ومسئولیت بزرگ منتظران را یادآور می شود. قیام مهدی آل محمّد (عجّل الله فرجه) از حقایق قطعی جهان است واز مسائل مورد اتّفاق دنیای اسلام، بلکه پیروان دیگر ادیان آسمانی نیز در انتظار مُصلح آسمانی به سر می برند.
برداشتهای ناقص ونادرست درباره امام مهدی (عجّل الله فرجه) ومسأله انتظار در برخی اذهان وجود دارد، که تنها با مطالعه گفتار معصومین (علیهم السلام) ومنابع معتبر اسلامی اصلاح می گردد.
امید است خوانندگان گرامی در تابش آفتاب حدیث با امام عصر (عجّل الله فرجه) ومسأله انتظار، بهتر وبیشتر آشنا شوند ودر راه استقرار نظام عدل اسلامی به رهبری آن حضرت گام بردارند.
ان شاء الله

بخش اوّل: ارزش وفضلیت انتظار فرج

انتظار، بهترین عمل:
عَنِ الرِّضا عَنْ آبائِهِ (علیه السلام) قالَ: قالَ رَسُولُ اللهِ (صلی الله علیه وآله): اَفْضَلُ اَعْمالِ اُمَّتی اِنْتِظارُ فَرَجِ اللهِ (عز وجل). [بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲].
امام هشتم (علیه السلام) به نقل از پدران بزرگوارش فرمود: رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرمود: برترین اعمال امّت من انتظار فرج از خدای (عز وجل) می باشد.
عبادت وانتظار:
قالَ رَسُولُ اللهِ (صلی الله علیه وآله): ...واِنْتِظارُ الْفَرَجِ عِبادَةٌ. [بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲].
رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرمود: ...و انتظار فرج عبادت است.
برترین عبادتها:
قالَ رَسُولُ اللهِ (صلی الله علیه وآله): واَفْضَلُ الْعِبادَةِ اِنْتِظارُ الْفَرَجِ. [بحار الأنوار، ج۵۲، ص ۱۲۵].
رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرمود: برترین عبادت انتظار فرج است.
انتظار محبوب‏ترین اعمال:
سَئَلَ عَنْ عَلِی رَجُلٌ اَی الاعمالِ اَحَبُّ اِلَی اللهِ (عز وجل). قالَ (علیه السلام): اِنْتِظارُ الْفَرَجِ. [بحار الأنوار، ج۵۲، ص ۱۲۲].
مردی از امام علی (علیه السلام) سئوال کرد: محبوب ترین اعمال پیش خدا کدام است؟ امام (علیه السلام) فرمود: انتظار فرج.
انتظار بزرگترین گشایش:
قالَ عَلِی بْنُ الْحُسَینِ (علیه السلام): اِنْتِظارُ الْفَرَجِ مِنْ اَعْظَمِ الْفَرَجِ. [بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲].
امام سجاد (علیه السلام) فرمود: انتظار فرج از بزرگترین گشایش هاست.
انتظار، برترین‏ عمل شیعه:
قالَ الْجَوادُ (علیه السلام): اَفضَلُ اَعمالِ شیعَتِنا اِنْتِظارُ الْفَرَجِ. [منتخب الأثر، ص ۲۲۳].
امام جواد (علیه السلام) فرمود: با ارزش ترین اعمال شیعیان ما انتظار فرج است.
انتظار عمل بزرگ:
قالَ الاِمامُ زَینُ الْعابِدینَ (علیه السلام): اِنْتِظارُ الْفَرَجِ مِنْ اَعْظَمِ الْعَمَلِ. [یوم الخلاص فی ظل القائم المهدی، ص ۲۳۲].
امام زین العابدین (علیه السلام) فرمود: انتظار فرج از جمله بزرگترین اعمال انسان است.
ارزش انتظار:
قالَ اَبُو عَبْدِ اللهِ (علیه السلام): فَاِنْ ماتَ وقامَ القائِمُ بَعْدَهُ کانَ لَهُ مِنَ الاَجْرِ مِثْلُ اَجْرِ مَنْ اَدْرَکهُ، فَجِدُّوا وَانْتَظِرُوا هَنیئا لَکمْ اَیتُهَا الْعِصابَهُ الْمَرْحُومَةُ. [کتاب، الغیبة نعمانی، ص ۲۰۰].
امام صادق (علیه السلام) فرمود: اگر کسی که منتظر حضرت است از دنیا برود وحضرت بعد از او قیام کند اجر او همانند اجر کسی است که زمان او را درک کرده، پس بکوشید ومنتظر باشید، گوارا باد بر شما ای یاران مورد لطف خدا.
شهادت وانتظار:
قْالَ امیرُ الْمُؤْمِنینَ (علیه السلام): اَلاخْذُ بِاَمْرِنا مَعَنا غَدا فی حَظیرَةِ الْقُدْسِ وَالْمُنْتَظِرُ لِأمْرِنا کالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فی سَبیلِ اللهِ. [بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۳].
امیر المؤمنین (علیه السلام) فرمود: کسی که مطیع فرمان ما باشد در حظیره القدس با ما خواهد بود، وکسی که منتظر امر ما باشد همانند کسی است که در راه خدا به خونش درغلتیده باشد.
صفات منتظران:
قالَ اَبُو عَبْدِ اللهِ (علیه السلام): ...مَنْ سَرَّهُ اَنْ یکونَ مِنْ اَصْحابِ الْقائِمِ فَلْینْتَظِرْ، وَلْیعْمَلْ بِالْوَرَعِ ومَحاسِنِ الاَخْلاقِ وهُوَ مُنْتَظِرٌ. [بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۴۰].
امام صادق (علیه السلام) فرمود: کسی که مایل است جزء یاران حضرت مهدی (عجّل الله فرجه) قرار گیرد باید منتظر باشد واعمال ورفتارش در حال انتظار با تقوی واخلاق نیکو توأم گردد.

بخش دوّم: شخصّیت منتظران حضرت مهدی (عجّل الله فرجه)

شخصیت منتظران:
عَنْ امیر المؤمنین (علیه السلام): اَلْمُنْتَظَر لِأَمْرِنا کالْمُتَشَحَّطِ بِدَمِهِ فی سَبیلِ اللهِ. [منتخب الأثر/ ص ۴۹۶].
از امیر المؤمنین (علیه السلام) نقل شده که فرمود: کسی که منتظر امر وفرمان ما باشد، همانند کسی است که در راه خدا بخون خود غلتیده است.
فضیلت منتظران:
قالَ اَبُو عَبْدِ اللهِ (علیه السلام): مَنْ ماتَ مِنْکمْ وهُوَ مُنْتَظِرٌ لِهذَا الْأَمْرِ کمَنْ هُوَ مَعَ الْقائِمِ فی فُسْطاطِهِ قالَ: ثُمَّ مَکثَ هُنیئَةً، ثُمَّ قالَ: لابَلْ کمَنْ قارَعَ مَعَهُ بِسَیفِه، ثُمَّ قالَ: لا وَاللهِ اِلّا کمَنِ اسْتَشْهَدَ مَعَ رَسُولِ اللهِ (صلی الله علیه وآله). [بحار الأنوار، ج ۴۲، ص ۱۲۶].
امام صادق (علیه السلام) فرمود: اگر کسی از شما بمیرد در حالی که منتظر حکومت امام زمان (عجّل الله فرجه) بوده، همانند کسی است که با امام قائم (علیه السلام)در خیمه اش بوده است، سپس اندکی درنگ کرد وفرمود: نه، بلکه همانند کسی است که در کنار حضرت زد وخورد کند، سپس فرمود: نه، به خدا قسم، بلکه مانند کسی است که در کنار رسول خدا به شهادت برسد.
موقعیت منتظران:
قالَ اَبُو عَبْدِ اللهِ (علیه السلام): اِنَّ الْمَیتَ مِنْکمْ عَلی هذَا الاَمْرِ، بِمَنْزِلَةِ الضّارِبِ بِسَیفِهِ فی سَبیلِ اللهِ. [بحار الأنوار، ج ۴۲، ص ۱۲۶].
امام صادق (علیه السلام) فرمود: کسی که در حال انتظار فرج امام زمان (علیه السلام) بمیرد بمنزله کسی است که در راه خدا با شمشیرش جهاد کرده است.
پاداش منتظران:
عَنِ الْباقِرِ (علیه السلام): وَاعْلَمُوا اَنَّ الْمُنْتَظِرَ لِهذَا الْأَمْرِ لَهُ مِثْلُ اَجْرِ الصّائِمِ. [اصول کافی، ج ۲، ص ۱۷۶، چاپ اسلامیه].
امام باقر (علیه السلام) فرمود: بدانید کسی که منتظر حکومت حقّ باشد، پاداش او همانند پاداش روزه دار شب زنده دار است.
مقام منتظران:
عَنْ عَلی بْنِ الْحُسَینِ (علیه السلام): اَلْمُنْتَظِرُونَ لِظُهُورِهِ اَفْضَلُ اَهْلِ کلِّ زَمانٍ ... [بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲].
از امام سجاد (علیه السلام) نقل شده که فرمود: بهترین مردم هر زمان کسانی هستند که منتظر ظهور حضرت مهدی (علیه السلام) هستند.
جایگاه منتظران:
قالَ اَبُو عَبْدِ اللهِ (علیه السلام): مَنْ ماتَ مِنْکمْ عَلی هذَا الْأَمرِ مُنْتَظِرا لَهُ کانَ کمَنْ کان فی فُسْطاطِ الْقائِم. [بحار الأنوار، ج۵۲، ص ۱۲۵].
امام صادق (علیه السلام) فرمود: کسی که بر این امر بمیرد ومنتظر امام (علیه السلام) باشد همانند کسی است که درخیمه امام قائم (علیه السلام) باشد.
عاقبت منتظران:
قالَ الصّادِقُ (علیه السلام): یا اَبا بَصیرٍ طُوبی لِشیعَةِ قائِمِنَا الْمُنْتَظِرینَ لِظُهُورِهِ، فی غَیبِتِهِ، وَالْمُطیعینَ لَهُ فی ظُهُورِهِ، اُولئَک اَؤْلیاءُ اللهِ الَّذینَ لا خَوْفٌ عَلَیهِمْ ولا هُمْ یحْزَنُونَ. [بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۵۰].
امام صادق (علیه السلام) فرمود: ای اَبُوبصیر، خوشا به حال شیعیان وپیروان قائم ما، که در زمان غیبت او منتظر ظهور، ودر زمان ظهور مطیع او هستند آنها اولیای خدا هستند که ترس واندوهی برای آنان وجود ندارد.
خوشا به ‏حال منتظران:
قالَ الصّادِقُ (علیه السلام): طُوبی لِمَنْ تَمَسَّک بِاَمْرِنا فی غَیبَةِ قائِمِنا، فَلَمْ یزِغْ قَلْبُهُ بالْهِدایةِ. [بحار الأنوار، ج۵۲، ص ۱۲۳].
امام صادق (علیه السلام) فرمود: خوشا به حال کسی که در زمان غیبت قائم ما به فرمان ما چنگ زند وقلب هدایت شده اش به طرف باطل متمایل نشود.

بخش سوّم: انتظار ومنتظر در فرهنگ اسلامی

منتظران در قرآن:
عَنِ الصّادِقِ (علیه السلام) فی هذِهِ الآیةِ الْکریمَةِ: (هُدی لِلْمُتَّقینَ الَّذینَ یؤمِنُونَ بِالْغَیبِ) اَلْمُتَّقُونَ: شیعَةُ عَلِی، وَالْغَیبُ هُوَ الْحُجَّةُ الغائبُ. [یوم الخلاص، ص ۲۲۳، بنقل از الزام الناصب، ص ۱۳۷].
از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است که در مورد آیه: «هُدَی لِلْمتَّقینُ الَّذینَ یؤمنُونَ بِالْغَیبِ» فرمود: متّقین، شیعیان علی بن ابیطالب (علیه السلام) هستند وغیب هم حضرت مهدی (علیه السلام) غایب است.
منتظران در پیشگاه خدا:
عَنْ اَبی عَبْدِ اللهِ (علیه السلام) قالَ: اَقْرَبُ ما یکونُ الْعِبادُ اِلَی اللهِ (عز وجل) وَاَرْضی ما یکونُ عَنْهُمْ، اِذَا افْتَقَدُوا حُجَّةَ اللهِ، فَلَمْ یظْهَرْ لَهُمْ، وَلَمْ یعْلَمُوا بِمَکانِهِ، وَهُمْ فی ذلِک یعْلَمُونَ اَنَّهَ لَمْ تَبْطُلْ حُجَّةُ اللهِ، فَعِنْدَها فَتَوَقَّعُوا الْفَرَجَ کلَّ صَباحٍ ومَسآءٍ. [بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۴۵].
امام صادق (علیه السلام) فرمود: نزدیک ترین حالت بندگان به خدا وخشنودی او از آنها هنگامی است که حجّت خدا در میان آنها نباشد وبرای آنها ظاهر نشود وآنها محل او را ندانند. ولی در عین حال معتقد باشند که حجّت خدا هست، در این زمان شب وروز در انتظار فرج باشند.
منتظران وحزب‏ الله‏:
قالَ النّبِی (صلی الله علیه وآله): طُوبی لِلصّابِرینَ فی غَیبَتِهِ، طُوبی لِلْمُتَّقینَ عَلی مُحَجَّتِهِمْ، اُوْلئِک وَصَفَهُمُ اللهُ فی کتابِهِ فَقالَ: «وَالَّذینَ یؤْمِنُونَ بالْغَیبِ» وَقالَ: «اُولئِک حِزْبُ اللهِ اَلا اِنَّ حِزْبَ اللهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ» [مجادله: ۲۲]. [بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۴۳].
پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمود: خوشا به حال کسانی که در غیبت حضرت صبور باشند وخوشا به حال کسانی که در محبت ورزیدن در راه اهل بیت (علیهم السلام) استوار ماندند، خداوند آنها را در کتابش اینطور توصیف نموده است: «آنها که به جهان غیب ایمان آوردند» آنها حزب الله هستند، آگاه باشید به درستی که حزب الله رستگار است.
منتظران پیروز:
عَنْ اَبی جَعْفَر (علیه السلام) قالَ: ما ضَرَّ مَنْ ماتَ مُنْتَظِرا لامْرِنا اَلّا یمُوتَ فی وَسَطِ فُسْطاطِ الْمَهْدِی وَعَسْکرِهِ. [منتخب الأثر، ص ۴۹۸].
امام باقر (علیه السلام) فرمود: کسی که در حال انتظار امام زمان (علیه السلام) مرده باشد، زیان نکرده که در میان خیمه یا لشگر حضرت نمرده است. (یعنی هر جا بمیرد، پاداش شهید را دارد).
منتظران استوار:
عَنْ اَبی جَعْفَرٍ (علیه السلام) قالَ: یأْتی عَلَی النّاسِ زَمانٌ یغیبُ عَنْهُمْ اِمامُهُمْ فَیا طُوبی لِلثّابِتینَ عَلی اَمْرِنا فی ذلِک الزَّمانِ. [بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۴۵].
امام باقر (علیه السلام) فرمود: زمانی بر مردم می آید که امام وپیشوای آنان غیبت می کند، پس خوشا به حال کسانی که در آن زمان بر فرمان ما استوار وثابت قدم باشند.
صبر وانتظار در قرآن:
قالَ الرِّضا (علیه السلام): ما اَحْسَنَ الصَّبْرَ واِنْتِظارَ الْفَرَجِ، اَما سَمِعْتَ قَوْلَ اللهِ تَعالی: «فَاْرْتَقِبُوا اِنّی مَعَکمْ رَقیبٌ» [ هود، ۹۳] وَقَولَهُ (عز وجل): «فَانْتَظِرُوا اِنّی مَعَکمْ مِنَ الْمُنْتَظِرینَ» [یونس: ۲۰] فَعَلَیکمْ بِالصَّبْرِ فَاِنَّهُ اِنَّما یجیئُ الْفَرَجُ عَلَی الْیأْسِ، فَقَدْ کانَ الَّذینَ مِنْ قَبْلِکمْ اَصْبَرَ مِنْکمْ. [بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۶۲۹].
امام رضا (علیه السلام) فرمود: شکیبائی وانتظار فرج چقدر نیکو است، آیا گفته خدا را شنیدید که فرمود. «شما منتظر باشید که من هم با شما منتظرم» وهمچنین فرمود: «انتظار بکشید که من هم با شما از انتظار کشندگانم»، بنابراین صبور باشید، چون فرج بعد از زمان یأس وناامیدی می رسد وافراد قبل از شما صبورتر بودند.
انتظار وائمّه:
قالَ الصّادِقُ (علیه السلام): مِنْ دینِ الْأَئِمَّةِ الْوَرَعُ والْعِفَّةُ والْصَّلاحُ (...اِلی قَوْلِهِ) واِنْتِظارُ الْفَرَجِ بِالصَّبْرِ. [بحار الأنوار، ج۵۲، ص ۱۲۲].
امام صادق (علیه السلام) فرمود: تقوی وپاکدامنی ودرستی... وانتظار فرج با صبر وبردباری از راه ورسم ائمه (علیهم السلام) است.
پاداش صبر وانتظار:
قالَ رَسُولُ اللهِ (صلی الله علیه وآله): سَیأْتی قَومٌ مَنْ بَعْدِ کمُ الرَّجُلُ الْواحِدُ مِنْهُمْ، لَهُ اَجْرُ خَمْسینَ مِنْکمْ، قالُوا: یا رَسُولَ اللهِ نَحْنُ کنّا مَعَک بِبَدْرٍ واُحُدٍ وحُنَینٍ، ونَزَلَ فینَا الْقُرْانُ، فَقالَ (صلی الله علیه وآله): اِنَّکمْ لَوْ تَحَمَّلُوا لِما حُمِّلُوا لَمْ تَصْبِرُوا صَبْرَهُمْ. [بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۳۰].
رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرمود: به زودی بعد از شما گروهی می آیند که پاداش یک نفر از آنها به اندازه پاداش پنجاه نفر از شماست. آنها گفتند: ای رسول خدا، ما در جنگ بدر واحد وحنین با تو بودیم ودرباره ما قرآن نازل شد. رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرمود: آنچه را آنها به دوش گرفتند، اگر بر دوش شما می نهادند، مثل آنها صبر واستقامت نمی کردید.
انتظار وجهاد:
قالَ اَبُو عَبْدِ اللهِ (علیه السلام): اَلْمُنْتَظِرُ لِلثّانی عَشَرَ کالشّاهِرِ سَیفَهُ بَینَ یدَی رَسُولِ اللهِ (صلی الله علیه وآله) یذُبُّ عَنْهُ. [بحار الأنوار، ج۵۲، ص ۱۲۹].
امام صادق (علیه السلام) فرمود: کسی که در انتظار امام دوازدهم (علیه السلام) است، همانند کسی است که در رکاب رسول خدا (صلی الله علیه وآله) شمشیرش را برهنه کرده واز او دفاع می کند.
ولایت در زمان‏ انتظار:
قالَ سَیدُ الْعابِدینَ (علیه السلام): مَنْ ثَبَتَ عَلی وِلایتِنا فی غَیبَةِ قائِمِنا اَعْطاهُ اللهُ اَجْرَ اَلْفِ شَهیدٍ مِثْلَ شُهَداء بَدْرٍ واُحُدٍ. [بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۵].
امام زین العابدین (علیه السلام) فرمود: کسی که در زمان غیبت قائم ما بر ولایت ما استوار باشد، خداوند پاداش هزار شهید از شهدای جنگ بدر واحد را به او خواهد داد.
صبر وانتظار:
عَنِ الاِمامِ الْعَسْکری (علیه السلام) لاِبْنِ بابِویهِ: ... وَعَلَیک بِالصَّبْرِ واِنْتِظارِ الْفَرَجِ، فَاِنَّ النَّبِی (صلی الله علیه وآله) قالَ: اَفْضَلُ اَعْمالِ اُمَّتی اِنْتِظارُ الْفَرَجِ. [منتخت الأثر، ص ۲۳۴].
امام عسگری (علیه السلام) به ابن بابویه فرمود: ...بر تو باد به صبر وانتظار فرج، چون پیامبر گرامی (صلی الله علیه وآله) فرمود: برترین اعمال امّتم انتظار فرج است.
عبادت زمان انتظار:
عَنِ الصّادِقُ (علیه السلام): ...وَاللهِ عَبادَتُکمْ فِی السِّرِّ مَعَ اِمامِکمُ الْمُسْتَتَرِ فی دَوْلَةِ الْباطِلِ وحالَ الْهُدْنَةِ، اَفْضَلُ مِمَّن یعْبُدُ اللهَ (عز وجل) فی ظُهُورِ الْحَقِّ مَعَ الاِمامِ الظّاهِرِ فی دَوْلَةِ الْحَقِّ. [یوم الخلاص، ص ۲۴۳].
از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است که فرمود: به خدا قسم عبادت پنهانی شما در زمان غیبت در حکومت باطل از عبادت کسی که خدا را در زمان امام حاضر ودولت حقّ عبادت می کند برتر است.
مردم در زمان انتظار:
قالَ الْحُسَینُ بْنُ عَلِی (علیه السلام): لَهُ غَیبَةٌ یرْتَدُّ فیها اَقْوامٌ وَیثْبِتُ فیها اخَرُونَ فَیوُذُّونَ ویقالُ لَهُمْ: «مَتی هذَا الْوَعْدُ اِنْ کنْتُمْ صادِقینَ». اَما اَنَّ الصّابِرَ فی غَیبَتِه عَلَی الاَذی وَالتَّکذیبِ بَمِنْزِلَةِ المجاهِدِ بِالسَّیفِ بَینَ یدَی رَسُولِ اللهِ (صلی الله علیه وآله). [بحار الأنوار، ج ۵۱، ص ۱۳۳].
امام حسین (علیه السلام) فرمود: حضرت مهدی دارای غیبتی است که گروهی در آن مرحله مرتد می شوند وگروهی ثابت قدم می مانند واظهار خشنودی می کنند. افراد مرتد به آنها می گویند: «این وعده کی خواهد بود اگر شما راستگو هستید؟» ولی کسی که در زمان غیبت در مقابل اذیت وآزار وتکذیب آنها صبور باشد، مجاهدی است که با شمشیر در کنار رسول خدا (صلی الله علیه وآله) جهاد کرده است.

بخش چهارم: وظایف زمان انتظار

انتظار، وظیفه هر مسلمان:
قالَ الاِمامُ الْجَوادُ (علیه السلام): اِنَّ الْقائِمَ مِنّا هُوَ الْمَهْدِی الَّذی یجِبُ اَنْ ینْتَظَرَ فی غَیبَتِهِ ویطاعَ فی ظُهُورِهِ. [منتخب الأثر، ص ۲۲۳].
امام جواد (علیه السلام) فرمود: همانا قائم ما مهدی (علیه السلام) است که بر مسلمان واجب است در زمان غیبت او منتظرش باشد وهنگام ظهورش از او اطاعت کند.
تکلیف در زمان انتظار:
عَنْ الاِمامِ الْمَهْدی (علیه السلام) فی تَوْقیعِهِ اِلی مُحَمَّدِ بْنِ عُثْمانَ: واَکثِرُوا الدُّعاءَ بتَعْجیلِ الْفَرَجِ فَاِنَّ ذلِک فَرَجُکمْ. [منتخب الأثر، ص ۲۶۸].
حضرت مهدی (علیه السلام) در نامه مبارکش به سفیر خود محّمد بن عثمان فرمود: برای تعجیل فرج زیاد دعا کنید، چون همین دعا موجب فرج شماست.
انتظار مخلصان:
عَنِ الاِمامِ الْجَوادِ (علیه السلام) قالَ: ...اِنَّ لَهُ غَیبَةٌ یکثُرُ اَیامُها، وَیطْوُلُ اَمَدُها ینْتَظِرُ خُرُوجَهُ الُمخْلِصُونَ وینْکرُهُ الْمُرْتابُونَ. [منتخب الأثر، ص ۲۲۴].
از امام جواد (علیه السلام) نقل شده که فرمود: ...حضرت دارای غیبتی است که روزهایش زیاد ومدّتش طولانی است. پس افراد مخلص منتظر ظهور او هستند وافراد شکاک مُنکر او هستند.
شیعه در زمان انتظار:
قالَ الکاظِمُ (علیه السلام): طُوبی لِشیعَتِنَا الْمُتَمَسِّکینَ بِحُبِّنا فی غَیبَةِ قائِمنا اَلثّابِتینَ عَلی مُوالاتِنا وَالْبَرائَةِ مِنْ اَعْدائِنا اُولئِک مِنّا ونَحْنُ مِنْهُمْ وقَدْ رَضُوا بِنا اَئِمَّةً ورَضینا بِهِمْ شیعَةً وطُوبی لَهُمْ، هُمْ وَاللهِ مَعَنا فی دَرَجَتِنا یوْمَ الْقِیامِةِ. [بحار الأنوار، ج ۵۱، ص ۱۵۱].
امام کاظم (علیه السلام) فرمود: خوش به حال شیعیان ما که در زمان غیبت قائم ما به دوستی ما چنگ می زنند ودر دوستی ما وبرائت از دشمنان ما استوارند آنها از ما وما از آنها هستیم، آنها به پیشوائی ما راضی شدند وما هم به شیعه بودن آنها راضی وخشنودیم وخوشا به حال آنها، به خدا قسم آنها در روز قیامت با ما ومرتبه ما هستند.
انتظار، نه یأس:
قالَ امیر المؤمنین (علیه السلام): اِنْتَظِرُوا الْفَرَجَ وَلا تَیأَسُوا مِنْ رَوحِ اللهِ فَاِنَّ اَحَبَّ الاَعْمالِ اِلَی اللهِ (عز وجل) اِنْتَظارُ الْفَرَجِ. [بحار الأنوار، ج۵۱، ص ۱۲۳].
امام علی (علیه السلام) فرمود: منتظر فرج باشید، واز روح خدا مأیوس نشوید، که محبوب ترین اعمال در پیشگاه خدا انتظار فرج است.
انتظار وعده خدا:
قالَ رَسُولُ اللهِ (صلی الله علیه وآله): مَعاشِرَ النّاسِ: اَبْشِرُوا بِالْفَرَجِ، فَاِنَّ وَعْدَ اللهِ لا یخْلَفْ، وَقَضاءَهُ لا یرَدُّ وهُوَ الْحَکیمُ الْخَبیرُ، وَاِنَّ فَتْحَ اللهِ قَریبٌ. [یوم الخلاص، ص ۲۲۶].
از رسول خدا (صلی الله علیه وآله) نقل شده که فرمود: مردم! بشارت باد بر شما فرج (مهدی (عجّل الله فرجه))، چون وعده خدا تخلّف پذیر نیست وحکم او برگشت ندارد واو حکیم وآگاه است وبراستی فتح الهی نزدیک است.
دعای زمان ‏انتظار:
قالَ اَبُو عَبْدِ اللهِ (علیه السلام): یا زُرارَةُ! اِنْ اَدْرَکتَ ذلِک الزَّمانَ فَاْلزِمْ هذَا الدُّعاءَ: اَللّهُمَّ عَرِّفْنی نَفْسَک، فَاِنَّک اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنی نَفْسَک لَمْ اَعْرِفْ نَبِیک، اَللّهُمَّ عَرِّفْنی رَسُولَک فَاِنَّک اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنی رَسُولَک لَمْ اَعْرِفْ، حُجَّتَک، اَللّهُمَّ عَرِّفْنی حُجَّتَک فَاِنَّک اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنی حُجَّتَک ضَلَلْتُ عَنْ دینی. [بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۴۶].
امام صادق (علیه السلام) به زُراره فرمود: اگر زمان غیبت را درک کردی، این دعا را همیشه داشته باش: خدایا، خودت را به من بشناسان، چون اگر خودت را به من نشناسانی، پیامبرت را نخواهم شناخت، خدایا رسول خود را به من معرّفی کن چون اگر رسول تو را نشناسم، حجّت تو را نخواهم شناخت، خدایا حجّت خود را به من معّرفی کن زیرا اگر حجّت تو را نشناسم از دین خود گمراه شده ام.
عاقبت منکرین امام منتظر (عجّل الله فرجه):
قالَ رَسُولُ اللهِ (صلی الله علیه وآله): مَنْ اَنْکرَ الْقائِمَ مِنْ وُلْدی فی غَیبَتِهِ ماتَ میتَةَ الجاهِلَّیةِ. [بحار الأنوار، ج ۵۱، ص ۷۳].
رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرمود: کسی که در زمان غیبت، حضرت قائم را که از فرزندان من است، انکار کند همانند مردگان جاهلیت مرده است.
انتظار ملاک پذیرش اعمال:
عَنْ اَبی عَبْدِ اللهِ (علیه السلام) اَنَّهُ قالَ: اَلا اُخْبِرُکمْ بِما لایقْبَلُ اللهُ (عز وجل) مِنَ الْعِبادِ عَمَلاً اِلّا بِهِ؟ فَقُلْتُ: بَلی، فَقالَ: شَهادَةُ اَنْ لا اِلهَ اِلّا اللهُ وَاَنَّ مُحَمَّدا عَبْدُهُ (وَرَسُولُهُ) وَالاِقْرارُ بِما اَمَر الله، والْوِلایةُ لَنا، والْبَرائةُ مِنْ اَعْدائِنا، وَالتَّسْلیمُ لَهُمْ والْوَرَعُ وَالاِجتِهادُ والطُمَأْنینَةُ وانْتِظارُ الْقائِمِ (علیه السلام). [کتاب الغیبة، نعمانی، ص ۲۰۰].
امام صادق (علیه السلام) به راوی فرمود: آیا ملاک قبولی اعمال بندگان را به شما خبر دهم؟ راوی گفت: بله، امام فرمود: ملاک قبولی اعمال عبارتند از:
۱. شهادت این که معبودی بجز خدا نیست وحضرت محمّد (صلی الله علیه وآله) بنده ورسول اوست.
۲. اقرار واعتراف به دستور الهی.
۳. ولایت اهل بیت (علیه السلام).
۴. برائت از دشمنان اهل بیت (علیه السلام).
۵. تسلیم در مقابل اهل بیت.
۶. تقوی
۷. کوشش در راه خدا وآرامش.
۸. انتظار حضرت مهدی قائم (علیه السلام).