چهل حدیث سیره مهدوی
چهل حدیث سیره مهدوی
سید محمود مدنی بجستانی
فهرست
شناخت اجمالی امام
فصل اول: امام مهدی (علیه السلام): خصوصیات شخصی او
۱: پناه دهنده ترین وآگاهترین
۲: حضور ناشناس
۳ : حضور در مراسم حج
۴: نماز جماعت وبیت المقدس
۵: سیره علوی ومهدوی
۶: الگوی زهد وجهاد
۷: دستی مبارک
۸: مقر حکومت مهدی (علیه السلام)
۹: آگاهی غیبی
۱۰: تلاش
فصل دوم: امام مهدی (علیه السلام) وشیوه های حکومتی
۱۱: مظهر سنتهای انبیا
۱۲: اعزام نمایندگان
۱۳: برخورد با کارگزاران
۱۴: عزل کارگزاران ناسالم
۱۵: هشت ماه سلاح بدوشی
۱۶: شیوه نبرد با دشمنان
۱۷: شدت وخشونت
۱۸: انتقام از بنی امیه
۱۹: خشونتی بسیار وشایسته
۲۰: اقدامات اصلاحی
۲۱: پذیرش اموال پاک
فصل سوم: امام مهدی (علیه السلام) واصلاحات اعتقادی
۲۲: اسلام جدید
۲۳: اندیشه ها در پرتو هدایت وقرآن
۲۴: دانش گستری
۲۵: اقامه شریعت نبوی
۲۶: احیاگر قرآن وسنت
۲۷: تعلیم عمومی قرآن
فصل چهارم: امام مهدی (علیه السلام) واصلاحات اقتصادی
۲۸: فقرزدایی عمومی
۲۹: سازندگی گسترده
۳۰: پرداخت وامها وآزادی بردگان
۳۱: استخراج گنجها وتقسیم مالها
۳۲: زمین در دست شیعیان
۳۳: بخششی گسترده
۳۴: فرمان عدالت وسازندگی
۳۵: خوان حکمت وثروت
۳۶: مبارزه با ثروت اندوزی
فصل پنجم: امام مهدی (علیه السلام) واجرای عدالت
۳۷: عدالت جهانی
۳۸: عدالت درباره نیکان وبدان
۳۹ : باز پس گیری حقوق
۴۰: قضاوت بدون شاهد خواهی
شناخت اجمالی إمام:
حضرت مهدی صاحب الزمان (علیه السلام) در روز جمعه نیمه شعبان ۲۵۵ هجری در شهر سامراء (سُرَّ مَنْ راهُ) بدنیا آمد. پدر بزرگوارش امام حسن عسکری بود. ومادرش نرجس نام داشت ودر سن ۵ سالگی پدر را از دست داد وخود به امامت رسید.
آن بزرگوار در اثر فشار دشمنان وطبق تقدیر الهی از آغاز تولد زندگی پنهانی داشت وتا سال ۳۲۹ هجری توسط نمایندگانی ویژه به نامهای: ۱ عثمان بن سعید ۲ محمد بن عثمان، ۳ حسین بن روح، ۴ علی بن محمد سمری با شیعیان در ارتباط بود که این دوره را غیبت صغری نامیده اند وپس از وفات علی بن محمد سمری غیبت کبری شروع وتا کنون ادامه دارد. طبق روایات مکرّر وقطعی در کتب اهل سنت وشیعه فردی بنام مهدی از فرزندان پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم) خواهد آمد وحکومت عدل جهانی را تأسیس خواهد کرد که بنابر نظر شیعه آن فرد امام دوازدهم شیعیان وفرزند امام حسن عسکری (علیه السلام) می باشد.
عجل الله له الفرج وجعلنا من اعوانه وانصاره.
امام سجاد (علیه السلام) فرمود:
اَلا واِنَّ اَبْغَضَ الناسِ اِلی اللهِ مَن یقْتَدی بَسُنّةِ اِمامٍ ولایقتَدی بَأعمالِه. [الکافی، ۸: ۲۳۴، ح ۳۱۲].
هشدار که منفورترین مردم نزد پرورگار، کسی است که شیوه امامی را پیروی کند ولی از سیره عملی او پیروی ننماید.
* * *
برای «چگونه بودن» نیاز به الگو داریم ونقش الگو در تربیت چنان روشن است که نیازی به بیان وتوضیح نیست.
آنچه در این الگو گیری واسوه یابی وتأسّی به اخلاق اولیاء الهی کارساز است، آشنایی با جزئیات صفات ورفتار آنان، نه کلّیات. خوشبختانه در کتب حدیث وسیره، نمونه های رفتاری پیامبر وامامان بصورت ریز وجزئی آمده است که آشنایی با آنها بسیار سودمند است وگامی جهت خودسازی وتعالی بخشیدن به جامعه است.
انسان در دید ژرف نگر اسلام، بیابانگردی سرگردان وگمگشته ای در تاریکزار زندگی نیست. او کشتی شکسته ای شوربخت ونا امید واسیر موجهای بیم زا وهراس آفرین نمی باشد.
بلکه موجودی مسؤول است که با مقصد ومقصودی مشخص با زاد وتوشه ای کامل وراهنمایانی درونی وبرونی به سفری پرداخته که از صحرای عدم آغاز می شود وتا بار یافتن به لقاء الهی ادامه دارد.
تمامی نیروهای خلقت، انسان را در این سفر صادقانه یاری می کنند وخداوند با لطف بیکران خویش از راههای گوناگون [به هدایت] پرداخته است وبهترین جایگاه جاودانه را در سرای آخرت برای او مهیا کرده است.
انسان برای به دست آوردن نیکبختی خویش وسعادتمندی جامعه ورضایت خداوند باید در طول این سفر چگونه زیستن را بیاموزد واین آموزه ها را در زندگی خویش بکار بگمارد.
اسلام عزیز برای پاسخگویی بدین سؤال بسیار اساسی دو شیوه را دنبال کرده است:
الف: بیان احکام ودستورهای زندگی از آغاز تا فرجام.
ب: ارائه الگوهای تربیتی ونمونه های عینی کمال.
بر اساس همین شیوه دوم در قرآن مجید بارها از پیامبران ودیگر انسانهای والا سخن به میان آمده، واز جنبه های الگویی آنان ستایش شده تا دیگران نیز به آنان تأسّی بجویند.
در مکتب حیات بخش تشیع (اسلام راستین) معرفی این الگوهای الهی گسترده تر است وپیشوایان معصوم که بهترین اسوه ها والگوهای زندگی اند فرا روی چشمان باز ودلهای آگاه قرار دارد تا آنانکه مسؤولیت الهی ورسالت انسانی خویش را درک کرده اند وتصمیم برای رسیدن به چکادهای فرازمند فضیلت وکمال دارند با درس گرفتن از آنان زیستنی شرافتمندانه که سعادت دنیا وآخرت را تأمین می کند در پیش گیرند.
رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) وامامان معصوم (علیهم السلام)، اسوه بشریت اند وتبعیت عملی از آنان رهنمون کمال جویان است.
پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود:
اَدَّبَنی رَبّی فَاَحْسَنَ تَأدیبی. [میزان الحکمه، ج ۱ ص ۷۸]
خداوند مرا تأدیب کرده وادبم را نیکو ساخته است.
ویژگی سیره معصومین در این است که مورد پسند وقبول پروردگار است وبا اطمینان می توان از آن پیروی کرد.
اکنون به عنوان نمونه ای از دریای مواج وگرانقدر روایات، چهل حدیث از سیره هریک از معصومین (علیهم السلام) به پیشگاه امّت اسلامی عرضه می شود. امید که همه ما را چراغ راه ورهتوشه سفری باشد برای رسیدن به سعادت دنیا ونیکبختی آخرت.
* * *
در مجموعه چهل حدیث شریف که در این کتاب تقدیم می شود، با نمونه هایی از اخلاق وسیره عملی مولایمان حضرت مهدی (علیه السلام) آشنا می شویم. به امید آنکه هماهنگی اخلاق ورفتار ما با آن یار سفر کرده وآن خورشید پنهان، لیاقت انتظار وتوفیق دیدار او را به ما عطا کند وزندگی ما مورد رضایت آن حجّت بالغه الهی قرار گیرد.
قالَ الله تعالی: ﴿وَنُریدُ اَنْ نَمُنُّ عَلَی الَّذینَ اسْتُضْعِفُوا فی الاَرْضِ ونَجْعَلَهُمْ اَئِمَّةً ونَجْعَلَهُمُ الْوارِثینَ﴾. (سوره قصص: آیه ۵).
وما اراده کرده ایم بر آنانکه در زمین ضعیف نگه داشته شده اند منّت نهیم وآنان را پیشوایان قرار دهیم وآنان را وارثان (زمین) گردانیم.
فصل اول: امام مهدی (علیه السلام) وخصوصیات شخصی او
پناه دهنده ترین وآگاه ترین:
قالَ عَلِی (علیه السلام) فی صِفَةِ الْمَهدّی: اَوْسَعُکمْ کهْفا واَکثَرُکمْ عِلْما واَوْصَلُکمْ رَحِما ... شَوْقا اِلی رُؤْیتِهِ. [بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۱۵، روایت ۲۴].
امیر مؤمنان (علیه السلام) درباره صفات مهدی (علیه السلام) فرمود: پناه دهی او از همه شما گسترده تر ودانشش از همه شما بیشتر ورسیدگی به خویشانش از همه شما فزونتر است ... چقدر مشتاق دیدن اویم!
حضور ناشناس:
قالَ الصّادِق (علیه السلام): فَما تُنْکرُ هذِهِ الأُمَّةُ اَنْ یفْعَلَ اللهُ جَلَّ وعَزَّ بِحُجَّتِهِ کما فَعَلَ بِیوسُفَ اَنْ یمْشی فی اَسْواقِهِمْ وَیطَأَ بُسُطَهُمْ حَتّی یأْذَنَ اللهُ فی ذلِک لَهُ. [الکافی، ج ۱، کتاب الحجة، ص ۱۳۴، روایت ۸۸۵].
امام ششم (علیه السلام) فرمود: چگونه این امت انکار می کنند که خداوند با حجت خویش آنگونه رفتار نماید که با حضرت یوسف رفتار نمود (امام زمان (علیه السلام) بصورت ناشناس) در بازارهایشان حرکت نماید وپای بر فرشهایشان بگذارد تا اینکه خدا در این باره به او اجازه (ظهور) بدهد.
حضرت مهدی (علیه السلام) گر چه از چشمها پنهان است، ولی نه به آن معنی که در غارها وبیابان ها ودور از آبادی زندگی کند، بلکه در میان مردم است، ولی او را نمی شناسند وبه قدرت الهی از دیده ها پنهان است.
حضور در مراسم حج:
قالَ الصّادِق (علیه السلام): یفْقُدِ النّاسُ اِمامَهُمْ فَیشْهَدُ الْمَوْسِمَ فَیراهُمْ ولا یرَوْنَهُ. [وسائل الشیعة، ج ۸، ص ۹۶، روایت ۹].
امام صادق (علیه السلام) فرمود: مردم امام خویش را نیابند (امامشان غایب از نظرها باشد) پس امام هنگام حج در مراسم حج حضور یابد وایشان را ببیند، ولی آنان وی را نبینند.
اینکه زائران خانه خدا در موسم حج ودر منا وعرفات، در پی دیدار سیمای آن خورشید پنهانند، ریشه در اینگونه روایات دارد. خصوصا در عرفات که در یک نیمروز، از ظهر تا غروب، همه حاجیان در آن صحرا باید وقوف داشته باشند وآن حضرت نیز اگر به حج آمده باشد، قطعا در عرفات است وهمراه حاجیان وقوف در آن صحرا خواهد داشت.
نماز جماعت در بیت المقدس:
قالَ عَلی (علیه السلام): وَیدْخُلُ الْمَهْدِی (علیه السلام) بَیتَ الْمُقَدَّسِ ویصَلّی بِالنّاسِ اِماما ... فَیتَقَدَّمُ الْمَهْدِی (علیه السلام) فَیصَلّی بِالنّاسِ ویصَلّی عیسی خَلْفَهُ ویبایعُهُ. [الامام المهدی، ص ۵۵۷].
امام علی (علیه السلام) فرمود: مهدی (علیه السلام) وارد بیت المقدس شود وبه امامت او مردم نماز می گزارند ... مهدی (علیه السلام) جلو رفته ومردم ونیز عیسی (علیه السلام) پشت سر او نماز گزارند وعیسی با وی بیعت نماید.
سیره علوی ومهدوی:
قالَ الصّادِق (علیه السلام): اِنَّ قائِمَنا اِذا قامَ لَبِسَ لِباسَ عَلی (علیه السلام) وسارَ بِسیرَتِهِ. [وسائل الشیعة، ج ۳، ص ۳۴۸، روایت ۷].
امام صادق (علیه السلام) فرمود: همانا چون قائم ما قیام کند، لباس علی (علیه السلام) را بپوشد وبر اساس شیوه وسیره او رفتار نماید.
امامان ما، وقتی در رأس حکومت باشند، تکلیف دیگری دارند وساده زیستی ومراعات سطح مردم عادی یکی از روشهای آنان است.
الگوی زهد وجهاد:
قالَ الصّادِق (علیه السلام): وما تَسْتَعْجِلُونَ بِخُرُوجِ الْقائِمِ؟ فَوَ اللهِ ما لِباسُهُ اِلّا الْغَلیظَ وَلا طَعامُهُ اِلّا الْجَشِبَ وَما هُوَ اِلّا السَّیفُ والْمَوْتُ تَحْتَ ظِلِّ السَّیفِ. [بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۵۴].
امام ششم (علیه السلام) فرمود: چرا درباره قیام قائم شتاب می کنید؟ به خدا سوگند! لباسش جز لباسی ضخیم وخوراکش جز غذایی ناگوار نیست. قیام او جز شمشیر ومرگ در سایه شمشیر نیست.
تصوّر برخی آن است که ظهور امام زمان وحکومت جهانی وعدالت گستر او بدون هیچ زحمت ودردسر، همراه با ناز ونعمت برای منتظران خواهد بود، در صورتی که در مقدّمه حکومت او، جهاد وجانفشانی وتحمّل سختی های مبارزه ودر ایام دولتش، ساده زیستی وپرهیز از تجمّل واسراف وراحت طلبی خواهد بود واین شیوه، برای عافیت طلبان ومرفّهین بی درد، ناخوشایند است.
دستی مبارک:
قالَ اَمیرُالْمُؤمنینَ (علیه السلام): ... وَضَعَ یدَهُ عَلی رُؤُوسِ الْعِبادِ فَلایبْقی مُؤْمِنٌ اِلّا صارَ قَلْبُهُ اَشَدَّ مِنْ زُبُرِ الْحَدیدِ واَعْطاهُ اللهُ قُوَّةَ اَرْبَعینَ رَجُلاً. [کمال الدین، ص ۶۵۳].
امام علی (علیه السلام) فرمود: (مهدی) دست بر سر بندگان (خداوند) گذارد، پس هیچ مؤمنی باقی نمی ماند جز آنکه قلبش محکمتر از پاره های آهن گردد وخداوند به او نیروی چهل مرد را عنایت فرماید.
مقرّ حکومت مهدی (علیه السلام):
قالَ الصّادق (علیه السلام): دارُ مُلْکهِ الْکوفَةُ ومَجْلِسُ الْحُکمِ جامِعُها وَبَیتُ مالِهِ ومَقْسَمُ غَنائِمِ الْمُسْلِمینَ مَسْجِدُ السَّهْلَةِ ومَوْضِعُ خَلَواتِهِ الزَّکواتُ الْبِیضُ مِنَ الْغَرِیینِ. [نوائب الدهور، ج ۳، ص ۱۲۵].
یکی از اصحاب امام صادق (علیه السلام) از آن حضرت پرسید: خانه وقرارگاه مهدی (علیه السلام) کجاست؟ آن حضرت فرمود: محل حکومت او کوفه خواهد بود وجایگاه قضاوت وحکمرانیش مسجد جامع کوفه. بیت المال ومحل تقسیم غنیمتها مسجد سهله، وجایگاه استراحت وخلوتگه او در مکان ریگهای سفید نجف خواهد بود.
در احادیث دیگر نیز، شباهت حکومت او به حکومت امیر المؤمنین (علیه السلام) مطرح است. آن حضرت نیز کوفه را مقرّ حکومت وعدل گستری خویش قرار داده بود. محلّ ریگهای سفید نجف، جایگاه دفن ومرقد آن حضرت است که خلوتگاه امام زمان (علیه السلام) خواهد بود.
آگاهی غیبی:
قالَ الصّادقُ (علیه السلام): اِنَّهُ یخْبِرُ کلَّ قَوْمٍ بِما اسْتَبْطَنُوهُ ویعْرِفُ وَلِیهُ مِنْ عَدُوَّهِ بِالتَّوَسُّمِ. [صراط المستقیم، ج ۲، ص ۲۵۴].
امام صادق (علیه السلام) فرمود: او (مهدی) از آنچه گروهها پنهان نموده اند خبر می دهد ودوست خود را از دشمنش به فراست باز می شناسد.
این علم وآگاهی، برای کسی که حجت مطلقه خدا وجانشین او در زمین است، طبیعی واز نیازهای وی در حکومت واحد جهانی است.
تلاش:
قالَ الرِّضا (علیه السلام): لَوْ قَدْ خَرَجَ قائِمُنا لَمْ یکنْ اِلّا الْعَلَقَ وَالْعَرَقَ، اَلْقَوْمُ عَلَی السُّرُوجِ وما لِباسُ الْقائِمِ اِلّا الْغَلیظَ وما طَعَامُهُ اِلّا الْجَشِبَ. [بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۵۹].
امام رضا (علیه السلام) فرمود: چون قائم ما قیام کند، چیزی جز مرگ وعرق نخواهد بود. افراد هماره بر پشت اسبها (در نبرد) خواهند بود. لباس قائم لباسی خشن وغذایش طعامی ناگوار وبد مزه خواهد بود.
منتظران دولت مهدی (علیه السلام)، به تعبیر روایات، «مُمَهِّدین»اند، یعنی «آماده سازان»، نه «آماده خواهان»! اینگونه منتظران واقعی در دوران ظهور حضرتش نیز، تلاش شبانه روزی وپیگیر خواهند داشت، تا اهداف آن موعود را محقّق سازند ودر شیوه زندگی شخصی هم از امام خود الگو می گیرند که ساده زیستی در غذا ولباس، یکی از سیره های اوست.
فصل دوم: امام مهدی (علیه السلام) وشیوه های حکومتی
مظهر سنّتهای انبیا:
قالَ الحُسَینُ (علیه السلام): فی القائِمِ مِنّا سُنَنٌ مِنَ الاَنْبِیاءِ ... فَاَمّا مِنْ نُوحٍ فَطُولُ الْعُمْرِ وأَمّا مِنْ اِبْراهیمَ فَخِفاءُ الْوِلادَةِ واعْتِزالُ النّاسِ واَمّا مِنْ مُوسی فَالْخَوفُ والْغیبَةُ وأَمّا مِن عیسی فَاخْتِلافُ النّاسِ فیهِ وأَمّا مِنْ اَیوبَ فَالْفَرَجُ بَعْدَ الْبَلْوی وأَمّا مِنْ مُحَمَّدٍ فَالْخُرُوجُ بِالسَّیفِ. [کشف الغمة، ج ۳، ص ۳۲۹].
امام حسین (علیه السلام) فرمود: در قائم ما سنّتها وویژگیهایی از پیامبران وجود دارد: از نوح (علیه السلام) عمر طولانی، از ابراهیم (علیه السلام) مخفی بودن ولادت ودوری گزینی از مردم، از موسی (علیه السلام) ترس وغیبت، از عیسی (علیه السلام) اختلاف مردم درباره او، از ایوب (علیه السلام) گشایش پس از گرفتاریها، واز محمّد (علیه السلام) قیام با شمشیر.
وقتی وجود او عصاره همه حجت های الهی در طول تاریخ باشد، این شباهت به پیامبران بزرگ نیز بخشی از آن است واهداف پیامبران را تعقیب خواهد کرد.
اعزام نمایندگان:
قالَ الباقرُ (علیه السلام): ثُمَّ یرْجِعُ اِلَی الْکوفَةِ فَیبْعَثُ الثَلاثَ مِأئةَ وَالْبِضْعَةَ عَشَرَ رَجُلاً اِلَی الاْفاقِ کلِّها فَیمْسَحُ بَینَ اَکتافِهِمْ وَعَلی صُدُورِهِمْ فَلایتَعایونَ فی قَضاءٍ. [الامام المهدی، ص ۵۴۳].
امام باقر (علیه السلام) فرمود: سپس (مهدی) به شهر کوفه بر می گردد وسیصد وده نفر واندی را به تمامی اطراف می فرستد ودستی بر بین شانه ها وسینه های آنان می کشد، پس در هیچ قضاوتی در نمی مانند.
تعداد ۳۱۳ نفر یاران او که در روایات آمده است، فرماندهان وکارگزاران اصلی وعمده حکومت اویند که در اطراف جهان از طرف او به اداره امور می پردازند وبه برکت عنایت خاصّ وولایی آن حضرت، توانمندی بالایی خواهند داشت ودر هیچ کاری وقضاوتی ناتوان نمی شوند.
برخورد با کارگزاران:
قالَ رَسُولُ اللهِ (صلی الله علیه وآله وسلم): عَلامَةُ الْمَهدِی اَنْ یکونَ شَدیدا عَلَی الْعُمّالِ جَوادا بِالْمالِ رَحیما بِالْمَساکینَ. [موسوعة احادیث الامام المهدی، ص ۲۴۶، ج ۱، روایت ۱۵۲].
پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود: از نشانه های مهدی است: سختگیری در برخورد با کارگزاران. بخشندگی مال. مهربانی ورحمت با تهیدستان.
وقتی حکومت آن حضرت، بر پایه حق وعدل باشد، دیگر مجالی برای سوء استفاده وسهل انگاری وتخلّف نخواهد بود. وی نسبت به مأموران حکومتی خویش، سختگیر خواهد بود تا در انجام وظایف، کوتاهی نکنند ونسبت به محرومان، بخشنده ومهربان خواهد بود، تا لذّت زیستن در سایه دولت مهدوی وبرخوردار از عدل ورأفت اسلامی را با همه وجود، لمس کنند.
عزل کارگزاران ناسالم:
قالَ عَلی (علیه السلام): لَینْزِعَنَّ عَنْکم قُضاةَ السُّوءِ ... ولَیعْزِلَنَّ عَنْکمْ اُمَراءَ الْجَوْرِ وَلَیطَهِّرَنَّ الاَرْضَ مِنْ کلِّ غاشٍ وَلَیعْمَلَنَّ بِالْعَدْلِ. [بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۲۰، حدیث ۲۳].
امیر مؤمنان (علیه السلام) فرمود: براستی او (مهدی) قاضیان زشت کردار را برکنار می کند وحکمرانان ستمگر را بر می دارد وزمین را از هر ستمگری پاکیزه می کند وخود به عدالت رفتار می نماید.
معیار در حکومت او وعزل ونصب ها، «حق وعدل» است. از این رو دولتمردان او همه صالح وپرتوان ومتعهّد خواهند بود وهر که با شیوه الهی او منطق وهماهنگ نباشد، کنار گذاشته خواهد شد وبا کسی بر سر معیارها وارزش ها مصالحه نخواهد شد.
هشت ماه سلاح بدوشی:
قالَ الحُسینُ (علیه السلام): صاحِبُ الاَمْرِ یضَعُ سَیفَهُ عَلی عاتِقِهِ ثَمانیةَ اَشهُرٍ. [کمال الدین، ص ۳۱۸، روایت ۵].
امام حسین (علیه السلام) فرمود: صاحب الامر شمشیرش را به مدت هشت ماه بر شانه خویش می گذارد (و به نبردی پیوسته می پردازد).
طبق این حدیث، مدّت نبردهای او تا استقرار کامل حکومت، هشت ماه است. در احادیثی مدّت متفاوتی با این مدّت هم نقل شده است.
شیوه نبرد با دشمنان:
قالَ الصّادقُ (علیه السلام): فَیقْبِلُ عَلی الطّائِفَةِ الْمُنْحَرِفَةِ فَیعِظُهُمْ وَیدْعُوهُمْ ثَلاثَةَ اَیامٍ فَلا یزْدادُونَ اِلّا طُغْیانا وَکفْرا فَیأْمُرُ بِقَتْلِهِمْ فَیقْتَلُونَ جَمیعا. [نوائب الدهور، ج ۳، ص ۱۴۲].
امام صادق (علیه السلام) فرمود: پس (مهدی) روی به گروه منحرفان نماید وسه روز آنان را موعظه ودعوت کند وچون آنان بر طغیان وکفرشان بیفزایند، فرمان به کشتار آنان می دهد وهمگی را می کشند.
دولت مهدوی که چشم به راه آنیم، دولت حق ومنطق وکمال برای بشریت است. با مخالفان ابتدا بحث واتمام حجّت می شود واگر بر گردن کشی وطغیان خود ادامه دهند، به عنوان سدّ راه عدالت جهانی از سر راه برداشته خواهند شد. او جهان را از وجود طاغوت های ظالم پاک خواهد ساخت.
شدت وخشونت:
قالَ الباقِرُ (علیه السلام): إِنَّ رَسُولَ اللهِ (صلی الله علیه وآله وسلم) سارَ فی اُمَّتِهِ بِالْلّینِ، کانَ یتَأَلَّفُ النّاسَ، وَالْقائِمُ (علیه السلام) یسیرُ بِالْقَتْلِ، بِذلِک اُمِرَ فی الْکتابِ الَّذی مَعَهُ اَنْ یسیرَ بِالْقَتْلِ وَلایسْتَتِبَ اَحَدا، وَیلٌ لِمَنْ ناواهُ. [الغیبة، نعمانی، ص ۱۵۳].
امام باقر (علیه السلام) فرمود: همانا رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) با امت خویش به نرمی ومحبت رفتار می نمود، ولی امام مهدی (علیه السلام) با کشتن با آنان برخورد کند. این فرمانی است که در نوشته ای که همراه اوست به او دستور داده اند تا با این شیوه رفتار کند وکسی را به توبه فرا نخواند. وای بر آنکه با او دشمنی ورزد!
برپایی حکومت حقّه مهدوی، پس از اتمام حجّت ها وروشنگری هاست. از این رو با دشمنان ومخالفان که سر سازش با آن پیشوای آسمانی ندارند وبه حق گردن نمی نهند ومانع برخورداری جهانیان از عدالتند، به سختی برخورد خواهد شد.
انتقام از بنی امیه:
قالَ الباقِرُ (علیه السلام): فی قَوْلِهِ تَعالی «وَلِمَنْ اِنْتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ. [سوره شوری، آیه ۴۱].»: ذلِک الْقائِمُ (علیه السلام) اِذا قامَ اِنْتَصَرَ مِنْ بَنی اُمَیةَ ومِنَ الْمُکذِّبینَ ومِنَ النُّصّابِ. [تفسیر برهان، ج ۱، ص ۲۱۲].
امام باقر (علیه السلام) درباره این آیه شریفه (و برای آن کس که انتقام کشد پس از ستمی که بر او رفته است) فرمود: منظور از این آیه، قائم آل محمد (علیه السلام) است، چون او قیام کند از بنی امیه وتکذیب کنندگان ودشمنان انتقام بگیرد.
از صفات والقاب آن حضرت، «منتقم» است. دستِ انتقام الهی از آستین دولت مهدوی بیرون می آید ودر راه احیا واعاده حق مظلومان جهان، از همه ستمگران وحقکشان، انتقام سختی گرفته خواهد شد. «بنی امیه»، سمبل غصب وجور وظلم به اهل بیت وپیروان حق است.
خشونتی بسیار وشایسته:
فی حَدیثِ الْمِعْراجِ قالَ اللهُ تَعالی بَعْدَ ذِکرِ مَقْتَلِ الْحُسَینِ (علیه السلام): ثُمَّ اُخْرِجُ مِنْ صُلْبِهِ ذَکرا اَنْتَصِرُ لَهُ بِهِ ... یمْلاَ? الاَرْضَ بِالْعَدْلِ ویطَبِّقُها بِالْقِسْطِ یسیرُ مَعَهُ الرُّعْبُ یقْتُلُ حَتّی یشَک فیهِ. [کامل الزیارات، ص ۳۳۲].
در حدیث معراج، خداوند پس از بازگویی شهادت امام حسین (علیه السلام) برای پیامبر فرمود: سپس از نسل او مردی را برانگیزم که انتقام او را بگیرد ... زمین را لبریز از عدالت وسرشار از قسط نماید، ترس وبیم همراه او به پیش تازد، آن قدر بکشد که درباره ا وبه شک وتردید بیفتند.
رعب ووحشتی که از آن موعود عدالت گستر در دل طغیانگران وظالمان پیش خواهد، عجیب است. او آن قدر از ستمگران می کشد که برخی در او شک می کنند واو را خشونت طلب می پندارند!
اقدامات اصلاحی:
قالَ الباقِرُ (علیه السلام): اِذا قامَ الْقائِمُ (علیه السلام) یوَسِّعُ الطَّریقَ الْأَعْظَمَ ... ویهْدِمُ کلَّ مَسْجِدٍ عَلَی الطَّریقِ ویسُدُّ کلَّ کوَّةٍ اِلَی الطَّریقِ وکلَّ جَناحٍ وکنیفٍ ومیزابٍ اِلَی الطَّریقِ. [الغیبة، شیخ طوسی، ص ۴۷۵].
امام باقر (علیه السلام) فرمود: چون قائم (علیه السلام) قیام کند، راههای اصلی را توسعه می دهد وهر مسجدی را که مانع راه باشد ویران می سازد وهر پنجره را که به سوی راههای عمومی گشوده باشد ونیز هر گونه ایوان وآبریزگاه وناودانی را که به طرف راههای عمومی باشد می بندد.
رفاه وآسایش مردم، از هدفهای دولت مهدوی است. خراب کردن مساجدی که راه مردم را تنگ کرده، یا پنجره ها وآبریزگاههای رو به معابر عمومی، در واقع حمایت از حقوق جامعه واز میان بردن مزاحم هاست.
پذیرش اموال پاک:
قالَ الْمَهدی (علیه السلام): وأَمّا اَمْوالُکمْ فَما نَقْبَلُها اِلّا لِتُطَهَّرُوا فَمَنْ شاءَ فَلْیصِلْ ومَنْ شاءَ فَلْیقْطَعْ ... وَما وَصَلْتَنا بِهِ فَلاقَبُولَ عِنْدَنا اِلّا لِما طابَ وطَهُرَ. [الغیبة، شیخ طوسی، ۲۹۰].
امام مهدی (علیه السلام) فرمود: اما اموال شما را نمی پذیریم مگر از آن روی که شما پاک شوید. پس هر که خواهد بما بپردازد وآنکه خواهد دست باز دارد ... وآنچه به ما بپردازی، جز آنچه پاک وپاکیزه باشد نزد ما پذیرفته نیست.
آنان که حقوق واجب شرعی را به امام معصوم (علیه السلام)می دهند، منّتی ندارند، بلکه حق منّت ولطف، از آنِ ولی خداست، که با پذیرفتن اموال وخمس مردم، مال آنان را پاک وحلال می سازد واموالی را می پذیرد که پاک واز راه مشروع وحلال به دست آمده باشد.
فصل سوم: امام مهدی (علیه السلام) واصلاحات اعتقادی
اسلام جدید:
قالَ الباقِرُ (علیه السلام): [فی صِفَةِ المَهْدی] یهْدِمُ ما کانَ قَبْلَهُ کما هَدَمَ رَسُولُ اللهِ (صلی الله علیه وآله وسلم) اَمْرَ الْجاهِلیةِ ویسْتَأْنِفُ الاِسْلامَ جَدیدا. [الغیبة، نعمانی، ص ۱۵۲].
امام باقر (علیه السلام) فرمود: او (مهدی) آنچه را پیش از او بوده است در هم ریزد؛ آنگونه که رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) امور جاهلیت را در هم ریخت. مهدی (علیه السلام) اسلام را به گونه ای تازه وجدید می آغازد.
بر اسلام در طول این همه قرون، پیرایه ها بسته اند ودر مواردی چهره واقعی اسلام، مسخ وتحریف شده است. وقتی آن حضرت ظهور کند، بدعت ها را می زداید و«اسلام ناب» را عرضه می کند ومثل پیامبر خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) که بت شکنی کرد، اندیشه های باطل وخرافات را می زداید، گویی اسلام از اوّل ظهور کرده است، نه آنکه دین تازه ای بیاورد.
اندیشه ها در پرتو هدایت وقرآن:
قالَ عَلی (علیه السلام): یعْطِفُ الْهَوی عَلی الهُدی اِذا عَطَفُوا الهُدی عَلَی الهوی ویعْطِفُ الرَّأْی عَلَی الْقُرآنِ اِذا عَطَفُوا الْقُرْانَ عَلَی الرَّأْی. [نهج البلاغه، خطبه ۱۳۸].
علی (علیه السلام) فرمود: هنگامی که مردم هدایت را تحت الشعاع هوای نفس خود قرار دهند (مهدی) خواسته های نفسانی را تحت الشعاع هدایت قرار می دهد وهنگامی که مردم قرآن را بر اساس رأی وخواسته های خود تفسیر کنند (مهدی) آراء ونظریات را پیرو قرآن قرار می دهد.
دوری مردم از راه روشن امامان، تبعیت از هوای نفس است واگر خواسته ها بر مدار «هدایت» باشد، نه هدایت تابعِ «هوای نفس»، رویکرد بشریت به خط اهل بیت وراه حق خواهد بود. در عصر امام زمان، «قرآن» محور اندیشه ها وعمل هاست.
دانش گستری:
قالَ الصّادقُ (علیه السلام): اَلْعِلْمُ سَبْعَةٌ وعِشْرُونَ جُزْءا فَجَمیعُ ماجائَتْ بِهِ الرُّسُلُ جُزْءانِ فَلَمْ یعْرِفِ النّاسُ حَتّی الْیوْمَ غَیرَ الْجُزْئَینِ فَاِذا قامَ الْقائِمُ اَخْرَجَ الْخَمْسَةَ والْعِشْرینَ جُزْءً فَبَثَّها فی النّاسِ. [موسوعة احادیث المهدی (علیه السلام)، ج ۴، ص ۵۳].
امام صادق (علیه السلام) فرمود: دانش، بیست وهفت قسمت است. تمامی آنچه پیامبران آورده اند دو قسمت است ومردم تا کنون بیش از دو قسمت را نشناخته اند. چون قائم بپای خیزد، بیست وپنج قسمت دیگر را بیرون آورد ودر میان مردم بپراکند.
مضمون این حدیث، توسعه فراوان علوم بشری را به دست حضرت مهدی (علیه السلام) می رساند، به نحوی که نسبت دانش های موجود به علومی که او آشکار می سازد، دو به بیست وهفت است.
اقامه شریعت نبوی:
قالَ رَسولُ اللهِ (صلی الله علیه وآله وسلم): اَلقائِمُ مِنْ وُلْدی ... وسُنَّتُهُ سُنَّتی یقیمُ النّاسَ عَلی مِلَّتی وَشَریعَتی وَیدْعُوهُمْ اِلی کتابِ اللهِ عَزَّ وَجَلَّ. [بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۷۳، روایت ۱۹].
پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود: قائم از فرزندان من است، شیوه وسنت او سنت من است ومردم را بر اساس دین وشریعت من بر پای می دارد وبه کتاب خداوند دعوت می کند.
احیاگر قرآن وسنّت:
قالَ عَلی (علیه السلام): فَیریکمْ کیفَ عَدْلُ السّیرَةِ ویحْیی مَیتَ الْکتابِ والسُّنَةِ. [نهج البلاغه، خطبه ۱۳۸].
امیر مؤمنان (علیه السلام) فرمود: (مهدی) شیوه عدالت را به شما نشان می دهد واحکام از بین رفته کتاب وسنّت را زنده سازد.
همه ارزش اسلام به عدالتی است که در سایه حاکمیت قرآن وسنت نبوی باشد. آن حضرت، احیاگر این ارزش هاست.
تعلیم عمومی قرآن:
قالَ الباقِرُ (علیه السلام): اِذا قامَ الْقائِمُ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه وآله وسلم) ضَرَبَ فَساطیطَ لِمَنْ یعَلِّمُ النّاسَ الْقُرْانَ عَلی ما اَنْزَلَ اللهُ. [نوائب الدهور، ج ۳، ص ۴۰۹].
امام باقر (علیه السلام) فرمود: چون قائم آل محمد (صلی الله علیه وآله وسلم) قیام کند، خیمه هایی برپای دارد تا افرادی قرآن را آنگونه که خدای نازل فرموده است به مردم بیاموزند.
از برنامه های حکومت امام زمان (علیه السلام) نشر فرهنگ قرآن در سطح گسترده است، چه از نظر خواندن، چه فهمیدن، چه عمل کردن. اکنون بسیاری از مفاهیم بلند قرآن ناشناخته است یا به آنها عمل نمی شود. برپا داشتن خیمه هایی برای تعلیم قرآن به مردم به گونه ای که خدا نازل کرده، اشاره به نشر مفاهیم واقعی قرآن، دور از تحریف ها وکج اندیشی ها وبرداشت های نادرست از قرآن است.
فصل چهارم: امام مهدی (علیه السلام) واصلاحات اقتصادی
فقرزدایی عمومی:
قالَ الباقرُ (علیه السلام): اِذا ظَهَرَ الْقائِمُ سَوّی بَینَ النّاسِ حَتّی لا تُری مُحْتاجا اِلی الزَّکاةِ. [بحار الانوار ج ۵۲، ص ۳۹۰، روایت ۲۱۲].
امام باقر (علیه السلام) فرمود: چون قائم (علیه السلام) ظهور کند آنگونه بین مردم به مساوات رفتار نماید که نیازمند به دریافت زکات دیده نشود.
وجود این همه فقر ومحرومیت در جهان وکشورهای اسلامی، نتیجه تبعیض های ظالمانه ونبودن عدالت اجتماعی است. ثروت های عادلانه تقسیم نمی شود. از این رو عده ای در رفاه کامل ودارای اموال فراوانند، عده ای هم در فقر، دست وپا می زنند. اگر ثروت ها عادلانه تقسیم شود، آنگونه که در دولت مهدوی خواهد شد، از نیازمندان رفع محرومیت می شود، به نحوی که فقیری یافت نمی شود تا به او زکات بدهند.
سازندگی گسترده:
قالَ الباقِرُ (علیه السلام): اَلْقائِمُ مِنّا مَنْصُورٌ بِالرُّعْبِ مُؤَیدٌ بِالْنَّصْرِ ... یبْلُغُ سُلْطانُهُ الْمَشْرِقَ والْمَغْرِبَ ... فَلا یبْقی عَلی وَجْهِ الاَرْضِ خَرابٌ اِلّا عُمِّرَ. [منهاج البراعة، ج ۸، ص ۳۵۳].
امام پنجم (علیه السلام) فرمود: قائم ما به وسیله بیم، یاری شود وبا پیروزی تأیید گردد. حکومت او مشرق ومغرب را فرا گیرد. پس در تمامی روی زمین خرابی باقی نمی ماند مگر آنکه آباد شود.
عمران وآبادی در سطح جهانی، از ویژگی های عصر ظهور است که در سایه حکومت آن حضرت پدید می آید. ثروت ها وامکانات، صرف آبادی زمین وشهرها وروستاها می شود واین عمران در همه دنیا که قلمرو حکومت اوست، مشهود خواهد بود.
پرداخت وامها وآزادی بردگان:
قالَ اَمیرُالمُؤمِنینَ (علیه السلام) فی تَوصیفِ المَهدی (علیه السلام): فَلا یتْرُک عَبْدا مُسْلِما اِلّا اشْتَراهُ واَعْتَقَهُ وَلا غارِما اِلّا قَضی دَینَهُ ولا مَظْلِمَةَ لاِحَدٍ مِنَ النّاسِ اِلّا رَدَّها ولا یقْتَلُ قَتیلٌ اِلّا قَضی عَنْهُ دَینَهُ واَلْحَقَ عِیالَهُ فی الْعَطاءِ. [الامام المهدی، ص ۶۳۱].
امیر مؤمنان (علیه السلام) در توصیف امام مهدی (علیه السلام)فرمود: هیچ برده مسلمانی باقی نمی ماند مگر آنکه مهدی (علیه السلام) او را خریده وآزاد می سازد وبدهکاری نیست مگر آنکه وام او را بپردازد. ستمی بر کسی نمی رود مگر آنکه داد او را بستاند. کسی کشته نمی شود مگر اینکه قرض او ادا می کند وخانواده اش را تحت پوشش کمکهای خویش قرار می دهد.
استخراج گنجها وتقسیم مالها:
قالَ النَّبی (صلی الله علیه وآله وسلم) فی صِفَةِ المَهدی (علیه السلام): اِنَّهُ یسْتَخْرِجُ الْکنُوزَ ویقَسِّمُ الْمالَ. [منتخب الاثر، ص ۴۷۲].
پیامبراکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود: (مهدی) گنجها را استخراج می کند وثروتها را تقسیم می نماید.
خداوند در سطح زمین، گنجینه های فراوان قرار داده که بسیاری از آنها دست نخورده باقی مانده است. استخراج این معادن وذخائر وتقسیم صحیح آنها از اهداف حکومت مهدوی است.
زمین در دست شیعیان:
قالَ الصّادقُ (علیه السلام): کلُّ ما فی اَیدی شیعَتِنا مِنَ الاَرْضِ فَهُمْ فیهِ مُحَلَّلُونَ حَتّی یقُومَ قائِمُنا فَیجْبیهِمْ طَسْقَ ما کانَ فی اَیدیهِمْ ویتْرُک الاَرْضَ فی اَیدیهِمْ واَمّا ما کانَ فی اَیدی غَیرِهِمْ فَاِنَّ کسْبَهُمْ مِنَ الاَرْضِ حَرامٌ عَلَیهِمْ حَتّی یقُومَ قائِمُنا فَیأْخُذَ الاَرْضَ مِنْ اَیدیهِمْ ویخْرِجَهُمْ صَغَرَةً. [الکافی، ج ۱، ص ۴۰۸].
امام صادق (علیه السلام) فرمود: همه زمینهایی که در اختیار شیعیان ماست بر آنان حلال است تا آنکه قائم ما قیام نماید واز آنان مالیات زمینهایی را که در اختیار آنان است بستاند وزمین را به ایشان واگذار نماید. اما زمینهایی که در اختیار غیر شیعیان است، درآمد آنان از این زمینها حرام است تا وقتی که قائم ما بپای خیزد وزمین را از آنان باز ستاند وبا ذلت آنان را بیرون براند.
ولایت وحاکمیت زمین، از آنِ امامان معصوم (علیهم السلام) است وتصرّف دیگران باید با اجازه آنان باشد تا حلال گردد.
بخششی گسترده:
قالَ رَسُولُ اللهِ (صلی الله علیه وآله وسلم): اِنَّ فی اُمَّتی الْمَهْدِی ... فَیجی? اِلَیهِ رَجُلٌ فَیقُولُ: یا مَهدی اَعْطِنی، اَعْطِنی! قالَ: فَیحْثی لَهُ فی ثَوْبِهِ مَا اسْتَطاعَ اَنْ یحْمِلَهُ. [سنن ترمذی، ج ۴، ص ۴۳۹، روایت ۲۲۳۲].
رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود: مهدی از امت من است ... شخص به محضر او می آید ومی گوید: ای مهدی! به من چیزی بده! مرا چیزی ببخش! پس آن حضرت به اندازه ای که آن مرد بتواند بردارد وحمل کند (ثروت ومال) در دامان او می ریزد.
وفور نعمت وثروت در عصر امام زمان (علیه السلام) به حدّی خواهد بود که همه نیازها برطرف شود واگر کسی هم احتیاجی داشته باشد، عطای بی حساب به او می دهند، نه به صورت گدا پروری که دوباره محتاج شود.
فرمان عدالت وسازندگی:
قالَ الصّادقُ (علیه السلام): یفَرِّقُ الْمَهْدِی اَصْحابَهُ فی جَمیعِ الْبُلْدانِ ویأْمُرُهُمْ بِالْعَدْلِ والاِحْسانِ ویجْعَلُهُمْ حُکامَا فی الاَقالیمِ ویأْمُرُهُمْ بِعِمْرانِ الْمُدُنِ. [یوم الخلاص، ص ۳۹۵].
امام صادق (علیه السلام) فرمود: مهدی اصحاب خویش را در تمامی شهرها می پراکند وآنان را به عدالت واحسان فرمان می دهد، آنان را حاکمان مناطق مختلف قرار داده به آنان دستور می دهد که به آبادانی وسازندگی شهرها بپردازند.
در عصر ظهور، همه جهان تحت حکومت واحد اداره خواهد شد وکارگزاران حکومتی آن حضرت، در همه جای عالم به فرمان او مأمور خواهند بود که همه شهرها را آباد سازند وشیوه عدالت واحسان را حکمفرما کنند.
خوان حکمت وثروت:
قالَ الباقِرُ (علیه السلام) فی صَفَةِ المَهْدی: یعْطیکمْ فی السَّنَةِ عَطائَینِ ویرْزُقُکمْ فی الشَّهْرِ رِزْقَینِ وتُؤتَوْنَ الْحِکمَةَ فی زَمانِهِ حَتّی اَنَّ الْمَرْئَةَ لَتَقْضی فی بَیتِها بِکتابِ اللهِ تَعالی وسُنَّةِ رَسُولِ اللهِ. [الغیبة، نعمانی، ص ۱۵۸].
امام باقر (علیه السلام) در توصیف مهدی (علیه السلام) فرمود: در سال دوبار بر شما بخشش می فرماید ودر هر ماه دوبار روزی می دهد. در زمان او حکمت به شما داده شود، تا آنجا که زن در خانه خویش بر اساس کتاب خداوند وسنت پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) حکم می کند.
بر اساس این حدیث، هم درآمدها وحقوق مادّی مردم در آن روزگار، فراوان خواهد بود، هم بهره های علمی ومعنوی به همه جا خواهد رسید. اینکه یک زن در خانه اش بر اساس قرآن وسنّت حکم می کند، کنایه از گسترش علوم اسلامی در همه جای جهان ودر میان همه اقشار واصناف است.
مبارزه با ثروت اندوزی:
قالَ الصّادقُ (علیه السلام): فَاِذا قامَ قائِمُنا (علیه السلام) حَرَّمَ عَلی کلِّ ذی کنْزٍ کنْزَهُ حَتّی یأْتُوهُ بِهِ یسْتَعینُ بِهِ. [تهذیب الاحکام، ج ۴، ص ۱۴۴، روایت ۴۰۲].
امام صادق (علیه السلام) فرمود: چون قائم ما قیام کند، هر گنجی را بر صاحب آن حرام نماید، تا آن را به خدمت او آورند واو آن گنج را (در راه مصالح مردم) به کار گیرد.
فصل پنجم: امام مهدی (علیه السلام) واجرای عدالت
عدالت جهانی:
قالَ رَسُولُ الله (صلی الله علیه وآله وسلم): اِنَّ عَلی بْنَ اَبی طالبٍ اِمامُ اُمَّتی ... ومِنْ وُلْدِهِ الْقائِمُ الْمُنْتَظَرُ الَّذی یمْلأُ اللهُ بِهِ الاَرْضَ عَدْلاً وقِسْطا کما مُلِئَتْ جَوْرا وظُلْما. [کشف الغمة، ج ۳، ص ۳۲۸].
پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود: براستی که علی بن ابی طالب (علیه السلام) امام امت من است ... وقائم از نسل اوست. آن کس که زمین را از عدالت ومساوات لبریز می کند، آنگونه که از ستم وبیداد لبریز گشته باشد.
از روشن ترین مظاهر دولت امام زمان (علیه السلام) آن است که جهان آنگونه که از ستم پر شده است، از قسط وعدل پر می شود واین مضمون در روایات فراوانی بیان شده وگویای حاکمیت نظام عادلانه ومبتنی بر حق در همه جای عالم است واین خواسته الهی در دوران حضرت قائم (علیه السلام) تحقق خواهد یافت.
عدالت درباره نیکان وبدان:
قالَ الباقِرُ (علیه السلام): اِذا قامَ قائِمُنا فَاِنَّهُ یقَسِّمُ بِالسَّوِیةِ وَیعْدِلُ فی خَلْقِ الرَّحْمنِ اَلْبَرِّ مِنْهُمْ وَالْفاجِرِ. [علل الشرایع، ص ۱۶۱].
امام باقر (علیه السلام) فرمود: چون قائم ما بپای خیزد بطور مساوی تقسیم می کند ودر میان خلق خدا با نیک وبد به عدالت رفتار می نماید.
باز پس گیری حقوق:
قالَ رسولُ الله (صلی الله علیه وآله وسلم): یبْلُغُ مِنْ رَدِّ الْمَهْدِی الْمَظالِمَ حَتّی لَوْ کانَ تَحْتَ ضِرْسِ اِنْسانٍ شَی ءٌ اِنْتَزَعَهُ حَتّی یرُدَّهُ. [موسوعة احادیث الامام المهدی، ج ۱، ص ۲۲۱].
رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود: کار امام مهدی (علیه السلام) درباز پس گرفتن حقوق بدانجا رسد که اگر در بُنِ دندان انسانی حق فردی دیگر نهاده باشد، آن را بازپس گرفته و(به صاحب حق) بر می گرداند.
در نظام های بشری، گاهی مرور زمان یا دخالت های دیگران یا محافظه کاری قُضات، سبب می شود حق مظلوم از ظالم گرفته نشود. ولی در دولت امام عصر (علیه السلام)، با دقت وقدرت، همه حقوق مظلومین استیفا می شود وآنگونه که امیر مؤمنان (علیه السلام) هم در خطبه آغاز خلافتش فرمود، هر جا که باشد حق ستمدیده گرفته می شود وبه او ردّ می گردد.
قضاوت بدون شاهد خواهی:
قالَ الْعَسْکری (علیه السلام): (فی صِفَةِ القائِم (علیه السلام)) فَاِذا قامَ قَضی بَینَ النّاسِ بِعِلْمِهِ کقَضاءِ داوُدَ (علیه السلام) لا یسْألُ الْبَینَةَ. [الکافی، ج ۱، ص ۵۰۹، روایت ۱۳].
امام عسگری (علیه السلام) در توصیف حضرت مهدی (علیه السلام)فرمود: چون او قیام نماید، بین مردم بر اساس دانش خود حکم کند، همانند قضاوت حضرت داود، ودرخواست شاهد نمی کند.
حضرت داود (علیه السلام) بر اساس علمی که خدا در اختیارش گذاشته بود. در داوری میان افراد وقضاوت بین متخاصمین به علم الهی خود عمل می کرد وطبق آن حکم صادر می کرد، نه آنکه از مدّعی، شاهد بخواهد. گاهی در شیوه های رایج، مدعی شاهد ندارد، یا شهود دروغین در محکمه گواهی می دهند، یا قسم های دروغ می خورند وحقّ ونا حق می شود. ولی در عصر امام زمان (علیه السلام) وی بر اساس علم خود حکم صادر می کند وهیچ حقّی ضایع نمی گردد.
