﴿فَوَ رَبِّ السَّماءِ وَالأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِثْلَ ما أَنَّکمْ تَنْطِقُونَ﴾ (الذاریات: ۲۳)
قوله تعالی:
﴿فَوَ رَبِّ السَّماءِ وَالأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِثْلَ ما أَنَّکمْ تَنْطِقُونَ﴾ (الذاریات: ۲۳)
ترجمه آیه:
(به خداوندگار آسمان وزمین سوگند که این سخن حقّ است؛ همچنانکه (شما با یکدیگر) سخن میگویید).
متن روایت (۱):
محمد بن العباس (رحمه الله): قال: حدثنا علی بن عبد الله، عن إبراهیم بن محمد الثقفی، عن الحسن بن الحسین، عن سفین بن إبراهیم، عن عمرو بن هاشم، عن إسحاق بن عبد الله، عن علی (بن الحسین)(۱) (علیه السلام) فی قول الله (عزَّ وجلَّ): ﴿فَوَ رَبِّ السَّماءِ وَالأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِثْلَ ما أَنَّکمْ تَنْطِقُونَ﴾ قال: قوله ﴿إِنَّهُ لَحَقٌّ﴾ (هو) قیام القائم (علیه السلام)، وفیه نزلت: ﴿وَعَدَ الله الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَیسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الأَرْضِ کمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَیمَکنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضی لَهُمْ وَلَیبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً﴾(۲).
ترجمه روایت (۱):
محمّد بن العبّاس (رحمه الله) گوید: علیّ بن عبد الله، از ابراهیم بن محمّد ثقفی، از حسن بن حسین، از سفیان بن ابراهیم، از عمرو بن هاشم، از اسحاق بن عبد الله، از حضرت علیّ بن الحسین (علیه السلام) حدیثمان داد، راجع به قول خدای -عزّ وجلّ-: (به پروردگار آسمان وزمین سوگند که این مطلب حقّ است؛ همچنانکه (با یکدیگر) سخن میگویید) آن حضرت فرمود: اینکه (خداوند) فرمود: (این حقّ است) مراد قیام حضرت قائم (علیه السلام) است ودر همان مورد این آیه نازل شد: (خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده وعمل صالح انجام داده اند، وعده فرموده است که به طور حتم (در ظهور امام قائم (علیه السلام)) بر روی زمین خلافت دهد؛ چنانکه کسانی را که قبل از ایشان بوده اند به خلافت رسانید والبتّه دینی را که برای ایشان پسندیده است توان واقتدار خواهد داد وبیگمان، بیم وهراس ایشان را به ایمنی مبدّل خواهد ساخت.
متن روایت (۲):
الشیخ الطوسی فی الغیبة: قال: أخبرنا الشریف أبو محمد المحمدی (رحمه الله)، عن محمد بن علی بن تمام، عن الحسین بن محمد القطعی، عن علی بن أحمد بن حاتم البزّار، عن محمد بن مروان، عن الکلبی عن أبی صالح، عن عبد الله بن العباس فی قول الله تعالی: ﴿وَفِی السَّماءِ رِزْقُکمْ وَما تُوعَدُونَ، فَوَ رَبِّ السَّماءِ وَالأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِثْلَ ما أَنَّکمْ تَنْطِقُونَ﴾.
قال: (قیام) القائم (علیه السلام)، ومثله: ﴿أَینَ ما تَکونُوا یأْتِ بِکمُ الله جَمِیعاً﴾ قال: أصحاب القائم (علیه السلام) یجمعهم الله فی یوم واحد(۳).
ترجمه روایت (۲):
شیخ طوسی در کتاب الغیبه گوید: شریف ابو محمّد محمّدی (رحمه الله) خبرمان داد، از محمّد بن علیّ بن تمّام، از حسین بن محمّد قطعی، از علیّ بن احمد بن حاتم بزّاز، از محمّد بن مروان، از کلبی، از ابو صالح، از عبد الله بن عبّاس که درباره ی قول خدای -تعالی-: (وروزی شما با همه ی وعدهها که به شما دادهاند در آسمان است* به خداوندگار آسمان وزمین سوگند که این حقّ است؛ همچنانکه (شما با یکدیگر) سخن میگویید) گفت: (این حق) قیام قائم (علیه السلام) است و(این آیه نیز) همچون آن است: (هر کجا باشید، خداوند همه ی شما را خواهد آورد) گوید: اصحاب حضرت قائم (علیه السلام) را خداوند در یک روز جمع میفرماید.
متن روایت (۳):
عنه: قال: روی إبراهیم بن مسلمة (سلمة)، عن أحمد بن مالک الفزاری، عن حیدر بن محمد الفزاری، عن عباد بن یعقوب، عن نصر بن مزاحم، عن محمد بن مروان، عن الکلبی، عن أبی صالح عن ابن عباس فی قوله تعالی: ﴿وَفِی السَّماءِ رِزْقُکمْ وَما تُوعَدُونَ﴾ قال: هو خروج القائم (المهدی) (علیه السلام)(۴).
ترجمه روایت (۳):
از اوست که گوید: ابراهیم بن سلمه، از احمد بن مالک فزاری، از حیدر بن محمّد فزاری، از عباد بن یعقوب، از نصر بن مزاحم، از محمّد بن مروان، از کلبی، از ابو صالح از ابن عبّاس روایت کرد که درباره ی فرموده ی خدای- تعالی-: (وروزی شما- با همه ی وعده ها که به شما دادند- در آسمان است) گفت: آن خروج (قائم) مهدی (علیه السلام) است.
پاورقی:
-----------------
(۱) در منبع نیست.
(۲) تأویل آیات ظاهرة، مخطوط.
(۳) کتاب غیبت: ۱۱۰.
(۴) منبع سابق.
