(۲۱۱) بررسی افسانه جزیره خضراء (۳)
بررسی افسانه جزیره خضراء (۳)
مجتبی کلباسی
فصلنامه انتظار شماره (۳)
در دو شماره گذشته، موضوع «جزیره خضراء» از دو زاویه، مورد بحث قرار گرفت:
۱. بررسی سند ومتن داستان؛
۲. بررسی تاریخی وجغرافیایی داستان.
اختلاف در سند، تناقض در متن ونیز ریشه های تاریخی وروانی شکل گیری این داستان، از جمله مواردی بود که بدان پرداخته شد. در این قسمت، داستان یاد شده، از زاویه دیگری مورد بحث قرار خواهد گرفت.
مثلث برمودا
در جنوب غربی ایالات متحده آمریکا، منطقه ای وجود دارد که به مثلث برمودا معروف است. رسانه های غربی، با افسانه سازی های جهت دار درباره آن، خواسته اند این منطقه را، منطقه ای مرموز وپرخطر قلمداد کنند.
در این مقاله ضمن بررسی این موضوع، تطبیق نابه جای آن بر «جزیره خضراء» مورد نقد وارزیابی قرار خواهد گرفت.
موقعیت جغرافیایی برمودا «Bermuda»
در مقابل ایالت های جورجیا، کارولینا وفلوریدای آمریکا، جزایری به نام «برمودا» وجود دارد. در جنوب این جزایر، جزایر باهاما، پرتوریکو، دومینیکن، هائیتی، جامائیکا وکوبا قرار دارد.
جزایر «برمودا»، با ۴/۵۴ کیلومتر در ۹۳۴ کیلومتری شرق سواحل آمریکا قرار دارد ومتشکل از ۱۵۰ جزیره مرجانی است که فقط بیست مورد آن قابل سکونت است. جمعیت آن حدود، ۶۵۰۰۰۰ هزار نفر ونژاد مردم آن سیاه، سفید ودورگه است. اکثر مردم آن جا پروتستان است وهامیلتون مرکز آن می باشد.
«برمودا» از قدیمی ترین مستعمرات انگلستان است.
مثلث برمودا
این مثلث، یک مثلث فرضی است که رأس آن، جزایر برمودا وقاعده آن، ایالات متحده آمریکا (ایالت های جنوب شرقی) واضلاع آن کشورهای کوبا، هائیتی، دومینیکن وجامائیکا را شامل می گردد.(۱)
وضعیت کشورهای واقع در منطقه مثلث برمودا
کوبا – با بیش از ۱۶۰ جزیره – در جنوب سواحل فلوریدای آمریکا وشمال غرب دریای کارائیب واقع شده است.
جمعیت آن در سال ۱۹۷۹ م. حدود ده میلیون نفر بوده است که اکثراً مسیحی اند وزبان آن اسپانیولی است.
تاریخچه کوبا
کریستف کلمب در ۱۴۹۲ م. سواحل شرقی کوبا را کشف کرد. در آن زمان، یک میلیون نفر سرخ پوست در آن جا زندگی می کردند. در سال ۱۵۱۱ م. اسپانیایی ها کوبا را مستعمره خود قرار دادند. با کاهش جمعیت بومی جزیره (در اثر کشتار وفشار استعمارگران)، اسپانیایی ها شروع به وارد کردن بردگان آفریقایی کردند. کوبا، از سال ۱۹۵۰ م. به بعد مرکز اجتماع کشتی های حامل غنایمی شد که از دنیای جدید، به دست می آمد.
دریانوردان فرانسوی وانگلیسی، پیوسته برای اسپانیایی های کوبا، ایجاد مزاحمت می کردند. این کشور، در قرن هفدهم محل رقابت شدید، قدرت های اروپایی بود.
مبارزه کوبایی ها، برای استقلال در سال های ۱۸۲۰ م. با فراز ونشیب همراه بود واسپانیایی ها، با شدت وخشونت، استقلال طلبان را سرکوب می کردند.
هزاران کوبایی به آمریکا گریختند ویا تشکیل انجمن های سری، مبارزات چریکی خود را آغاز کردند که ده سال به طول انجامید؛ ولی تسلط اسپانیایی ها بر کوبا باقی ماند.
ایالات متحده آمریکا، علاقه مند بود که کوبا را به خود ملحق سازد؛ ولی جنگ های داخلی آمریکا مانع آن شد.
در فوریه ۱۸۹۸ م. کشتی زره پوش متعلق به نیروی دریایی آمریکا، در ساحل هاوانا منفجر شد واین بهانه ای گردید تا آمریکا، به جنگ کوتاه مدتی با اسپانیا بپردازد. تجهیزات اسپانیایی ها در سانتیاگو، منهدم شد وبالاخره آنان در معاهده پاریس ۱۸۹۸ م. کوبا وپروتوریکو را به آمریکا واگذار کردند. از این پس، کوبا به وسیله آمریکایی ها اداره می شد. آنان پایگاهی در «گوانتانامو» ایجاد کردند (که هم اکنون نیز در دست آمریکا است).
در سه دهه اول قرن بیستم (۱۹۰۰ تا ۱۹۳۰) بارها نظامیان آمریکا در کوبا مداخله کردند. حکومت دست نشانده آنان در «کوبا»، با اختناق تمام، سلطه آمریکا را برقرار می ساخت. مالکیت آمریکایی ها بر بیشتر بخش های اقتصادی کوبا، مشکلات این کشور را به صورت حادی در آورد وسرتاسر کوبا، پر از فساد، فقر، قمار وانحرافات جنسی گردید.
مبارزه مردمی کوبائیان، به رهبری کاسترو، با شدت تمام از جانب دولت دست نشانده ونیروهای آمریکایی، سرکوب شد؛ ولی کاسترو در سال ۱۹۵۹ م توانست پس از نبردهای فراوان، وارد «هاوانا» شده، وقدرت را به دست گیرد.
در ۲۵ اکتبر همان سال، هاوانا به وسیله هواپیماهای مزدورانی که از سوی آمریکا سازمان یافته بودند، بمباران شد.
کاسترو نیز اموال آمریکایی ها را – که مالک ۹۰ % املاک واکثر بخش های اقتصادی ومهم کوبا بودند، مصادره کرد.
فشارهای آمریکا، کوبا را به انعقاد قرارداد با شوروی واداشت. آمریکا با سازمان دهی هزاران کوبایی گریخته از آن کشور، به کوبا حمله کرد وجنگ خلیج خوک ها را به وجود آورد. در این حمله، مزدوران آمریکایی، دچار شکست سختی شدند.
در ۱۹۶۲ م. شوروی، پاسگاه موشکی در کوبا ایجاد کرد که خطر جنگ سوم جهانی را به وجود آورد وبا تهدیدات آمریکا، شوروی پایگاه های خود را تعطیل کرد.
هائیتی (Haiti)
«هائیتی» نیز از مستعمرات اسپانیا بود. رقابت بین استعمارگران اروپایی، موجب بروز جنگ های متعددی، در این منطقه شد. فرانسویان وانگلیسی ها، به حمایت از دزدان دریایی، به آزار اسپانیایی ها می پرداختند؛ بالاخره فرانسویان آن جا را متصرف شدند وتا اوایل قرن نوزدهم، هائیتی را در استعمار خود داشتند.
مبارزات طولانی مردم وبرده ها در هائیتی، با قساوت تمام به وسیله فرانسویان سرکوب شد. هائیتی اکنون از کشورهایی است که زیر سلطه آمریکا قرار دارد وبه عنوان ایالت پنجاه ودوم آن کشور، شناخته می شود.(۲)
باهاما (Bahamas)
باهاما، شامل حدود ۷۰ جزیره و۲۰۰۰ جزیره صخره ای است. کریستف کلمب در ۱۴۹۲ م. آن را کشف وبه اسپانیا ملحق کرد. در قرن هفده وهیجدهم میلادی، بین انگلیس واسپانیا، جنگ هایی بر سر «باهاما» روی داد که منجر به تصرّف آن ها در سال ۱۷۸۳ م. به وسیله انگلیس شد.
باهاما، به مدت ۱۹۰ سال، تحت الحمایه انگلیس بود تا این که در سال ۱۹۷۳ م. به استقلال رسید.
جامائیکا ودومینیکن
وضعیت این کشورها نیز کمابیش، همانند کوبا، باهاما وهائیتی بود. رقابت استعمارگران اروپایی وظهور قدرت جدیدی به نام «ایالات متحده آمریکا» در مجاروت آن ها، شرایط زیر را برای این منطقه فراهم کرد:
۱. کودتاهای متعدد متکی به نفوذ استعمارگران؛
۲. رقابت های فشرده نظامی به ویژه در دریاهای منطقه؛
۳. مبارزات مستمر وپی گیر مردم به شکل های مختلف نظامی وسیاسی.
جنگ سرد
پس از پایان جنگ جهانی دوم وبا ظهور دو قدرت بزرگ (آمریکا وشوروی) وتقسیم مناطق مختلف جهان در بین خود؛ شرایط بروز جنگ سرد ورقابت های مختلف سیاسی – اقتصادی ونظامی در بین این دو قدرت، آغاز شد.
هر کدام از این قدرت ها، در پی بسط نفوذ خویش وحفظ آن – به ویژه در مناطق استراتژیک – بودند.
از جمله مناطق بسیار مهم، منطقه «مثلث برمودا» بود؛ چرا که با فاصله کمی در نزدیکی ایالات متحده آمریکا قرار داشت ومنطقه ای کاملاً مهم وسوق الجیسی، برای تسلّط بر اقیانوس اطلس، دریای کارائیب، آمریکای مرکزی ولاتین به شمار می رفت.
سوابق استعماری آمریکا، در این منطقه موجب بروز حرکت های رهایی بخش گسترده ای شد وشوری نیز – که شرایط را برای حضور در این منطقه مساعد می دید – با پشتیبانی از این حرکت ها، جای پای خود را در منطقه، محکم کرد ودر سال های جنگ سرد، کوبا ومثلث «برمودا» را، به عنوان یکی از مناطق مهم این مرحله از قرن بیستم، مطرح ساخت.
تحریک ضد انقلابیان وایجاد درگیری های مختلف در منطقه، از دیگر حوادث دهه های ۱۹۵۰ – ۱۹۷۰ میلادی است.
افسانه سازی های استعمارگران
سال های طولانی حضور استعمارگران در این منطقه ورقابت های موجود در بین آن ها ومبارزات وسرکوب هایی که صورت می گرفت؛ زمینه را برای پیدایش افسانه ها وتخیّلات فراهم کرد؛ به طوری که بسیاری از حوادث به وجود آمده؛ به عوامل ناشناخته، نسبت داده می شود.
از دیگر مواردی که باید دزدان دریای در این دوره مورد توجه قرار داد، موضوع دزدان دریایی وحمایت رقیبان استعماری از آن ها برای ضربه زدن به منافع رقیب است. طبیعی است که این دزدان دریایی، مایل نبودند از خود نام ونشان به جا بگذارند؛ بلکه صرفاً به دنبال اهداف خویش بودند.
مجموعه این عوامل، فضایی ابهام آمیز وترسناک را بر منطقه حاکم کرد وزمینه را برای شکل گیری «افسانه ها» و«انتساب حوادث به عوامل ناشناخته» آماده نمود.
بررسی مدارک موجود
با بررسی وپژوهش مدارک مربوط به حوادث «مثلث برمودا» روشن می شود که ریشه بسیاری از آن ها، فقط در مطبوعات است؛ آن هم نه مطبوعاتی نامعتبر وغیرقابل اعتماد که برای جلب مشتری وخوانند، ومطلبی را منتشر می سازند تا شمارگان بیشتری پیدا کنند.
غیرقابل اعتماد بودن مدارکی، مانند روزنامه ها ومجلات، در این گونه موضوعات، مسأله ای نیست که نیازمند دلیل باشد؛ زیرا اگر کسی به این گونه رسانه ها اعتماد کند، به سرعت با سؤالات فراوان روبه رو خواهد شد.
از این رو استناد به چنین مدارک ویا مدارک وعناوین ناشناخته، هیچ مطالب علمی را اثبات نمی کند.
«مثلث برمودا» وآب وهوای آن
مثلث برمودا وکشورها ومناطق واقع شده در آن، از نظر آب وهوا وجریان های دریایی، وضعیت ویژه ای دارند. جریان آب های گرم «گلف استریم» – که از خلیج مکزیک آغاز شده وتا شمال دریای اطلس ادامه می یابد – یکی از این ویژگی ها است.
این جریان آب گرم – که با فشار زیاد، از خلیج مکزیک به سمت اقیانوس اطلس جریان دارد – شرایط خاصی را در منطقه ایجاد می کند. تلاطم آب دریا، غرش امواج، مه گرفتگی و… از جمله خصوصیات این جریان است.
«گلف استریم» ( Gulf Stream) مهم ترین جریان دریایی است که از خلیج مکزیک (واقع بین کوبا وفلوریدا) شروع می شود. این جریان با سرعت پنج کیلومتر در ساعت، حرکت می کند وپهنای آن ۱۴۵ کیلومتر است. ژرفای آن در برخی نقاط، به ۸۰۰ متر می رسد ودر هر دقیقه، دو بلیون تن آب را در امتداد سواحل «فلوریدا» بر روی هم می خزاند.
«گلف استریم»، در امتداد ساحل اقیانوس اطلس (در اطراف آمریکا) حرکت می کند. سپس از دماغه «کاد» (در ماساچوست) گذشته، به طرف مشرق می پیچد، آن گاه عرض اقیانوس اطلس را طی می کند وبر عرض آن افزوده می شود. در آن جا حرارتی که از نواحی گرمسیر با خود آورده بود، از دست می دهد وبه شعبه های زیادی تقسیم می شود. یکی از آن ها، سواحل «ایسلند» را می شوید ودیگری کرانه های «انگلستان ونروژ» را در می نوردد ودر آن جا یخ های قطبی را به عقب می راند وشاخه بزرگی از آن نیز در امتداد سواحل آفریقا، به جنوب می پیچد.(۳)
خصوصیت دیگر آن، وزش طوفان های موسمی است که با سرعت بالای یکصد کیلومتر، در این مناطق می وزد. شدّت این جریانات، به حدی است که در موارد متعددی، ایالات شرقی آمریکا را نیز دربرمی گیرد وموجب بروز خسارات فراوان، در این منطقه می گردد.
نتیجه گیری
از مجموع مطالب گذشته، روشن می شود که «مثلث برمودا»، به دلیل شرایط مختلف سیاسی، نظامی وجغرافیایی، منطقه ای حادثه خیز است وبه همین دلیل ونیز وجود انگیزه های سیاسی برای مخفی ماندن عوامل حادثه ساز، باعث شکل گیری افسانه هایی در اذهان مردم وسپس در مطبوعات ورسانه ها شده است.
مناطق دیگر خطرخیز جهان
در برخی نقاط کره زمین نیز محدوده هایی یافت می شود که «خطرخیز» هستند وبه جهت حوادثی که در آن رخ داده است، شهرتی کسب کرده اند؛ مانند «مثلث شیطان» در اقیانوس آرام ودر نزدیکی های ژاپن قرار دارد وبه دلیل کثرت حوادث دریایی در آن به «مثلث شیطان» معروف شده است.
ترافیک سنگین هوایی ودریای منطقه برمودا
«جزیره برمودا» – سالانه پذیرای صدها هزار جهانگرد است – ونیز سایر مناطق واقع شده در «مثلث برمودا»، از پرترافیک ترین مناطق دریایی وهوایی جهان به شمار می آید. ده ها خط هوایی، روزانه به این منطقه پرواز دارند وصدها خط دریایی در این منطقه، به حمل مسافر وبار مشغول اند وهیچ توجهی به افسانه های ساخته شده درباره «مثلث برمودا» ندارند.(۴)
تبلیغات استعماری
استعمارگران وابرقدرت های جهان – به ویژه آمریکا ورسانه های غربی – هر زمان که سیاست شان اقتضا کند، فضاهایی را ایجاد می کنند که بسیار اغفال کننده ووارونه نشان دهنده حقایق است.
در مورد «برمودا» نیز همین پدیده – به دلایلی که قبلاً گذشت – اتفاق افتاده است.
مثال مشهور وجاری این مدعا، تبلیغات فریبکارانه آمریکا درباره تروریسم است. مجموعه تبلیغات جهانی درباره «تروریسم» برای کسی که آن روی سکه را ندیده باشد، تردیدی باقی نمی گذارد که فلسطینان، حزب الله و…، ترووریست هستند وآمریکا واسرائیل، از خود دفاع می کنند!
تبلیغات جهت دار، درباره «مثلث برمودا» وحادثه های آن نیز برای برخی افراد بی اطلاع ویا افسانه گرا، چنین تخیلی را پیش آورده که واقعاً در آن جا خبر ویژه ای است. برای مثال همین شرایط، زمینه را برای سوءاستفاده برخی از فرصت طلبان، فراهم می ساخت. آنان با اختفای کشتی های خود، خبر از ناپدید شدن آن می دادند واز شرکت های بیمه، غرامت دریافت می کردند. سپس همان کشتی را با نام دیگر وتغییر بعضی از ظواهر، در نقطه ای دیگر به ثبت رسانده ومجدداً می فروختند ویا از آن بهره برداری می کردند.
گزارش های نظامی
یکی از مستندات داستان سرایان «مثلث برمودا»، گزارش های نظامی است. گرچه به نظر می رسد بیشتر آنان، ساختگی وبدون مدرک باشد؛ ولی این نکته روشن است که «مسائل نظامی» از اخبار سرّی به شمار می رود ودر بسیاری از موارد، پس از خبرهای ساختگی نظامی، به جهت ردگم کردن وپوشش دادن به حرکات نظامی، انتشار یافته است.
بنابراین درمقوله خبرهای نظامی، باید این مطلب مورد توجه باشد، خصوصاً وقتی سند اخبار رسانه ها باشد.
موقعیت جزیره خضراء
چنان که در شماره های پیشین بیان شد، محل «جزیره خضراء» در دریای سفید مدیترانه فعلی است. این وصف، از گذشته های بسیار دور، برای این دریا اطلاق می شد وهم اکنون نیز به همین نام خوانده می شود. دلیل آن نیز رسوبات سفید رنگ بستر دریا است؛ به گونه ای که آب آن، سفید به نظر می رسد. چنان که دریای سیاه ودریای سرخ نیز به همین دلیل، سیاه وسرخ نامیده شده اند.
بنابراین محل «جزیره خضراء» در داستان جزیره با سواحل غربی اقیانوس اطلس وجزایر برمودا وامثال آن ارتباطی ندارند.
خدشه بر چهره مهدویت وامام زمان
گذشته از اشکالات متعدد وتاریخی داستان «جزیره خضراء»، تطبیق آن بر «مثلث برمودا» علاوه بر آن که ترسیمی نادرست وغیرمعتبر است؛ چهره امام زمان (عج) را نیز مخدوش می سازد.
آنچه در داستان «جزیره خضرا» آمده، آن است که کشتی های دشمنان غرق می شود؛ نه این که تعداد زیادی هواپیما وکشتی – آن هم بدون آن که خصومتی داشته باشند – به قعر دریا فرستاده می شوند ویا از صحنه روزگار محو می شوند.
چنین تصوراتی، اساساً با رسالت امام زمان (عج) وسیره آن حضرت وپدران گرامی اش، در تضاد کامل است. چه این که غرق ونابود کردن اموال کسانی که خصومتی با آن حضرت ندارند، کاری نیست که در شأن پیشوایان معصوم(ع) باشد.
بنای برباد واقرار بر خداوند
از جمله گناهان بسیار بزرگ، در واقع نسبت دادن دروغ وافترا، به خداوند واولیای او است. قرآن مجید در موارد متعددی، این حقیقت را بیان فرموده است: «و من اظلم ممن افتری علی الله کذباً»؛ «چه کسی ستمکارتر است از کسی که به خداوند دروغ ببندد».
اساس داستان «جزیره خضراء»، چیزی نیست که بتوان آن را به امام زمان (عج) نسبت داد وبر حسب موازین شناخته شده، به هیچ وجه قابل اعتماد واستفاده نیست.
با وجود این همه ضعف وکاستی، متأسفانه برخی افراد ساده لوح وسطحی نگر، نه تنها به این نکته توجه ندارند؛ بلکه با تطبیقی بی جا ونامعقول، چهره امام زمان (عج) را مخدوش نموده وآن را به گونه ای ترسیم می کنند که هیچ نسبتی با شخصیت آن حضرت وپدران گرامی اش ندارد.
در مورد «جزیره خضراء» وتطبیق نادرست آن بر «برمودا» باید گفت:
یکم. اصل داستان غیر قابل قبول است؛
دوم. «جزیره خضراء» در دریای مدیترانه است، نه اقیانوس اطلس؛
سوم. وقایع «مثلث برمودا» ساخته رسانه های غربی وافسانه سازان است؛
چهارم. بر فرض که افسانه های «برمودا» صحیح باشد، هیچ ربطی به امام زمان ومقام آن حضرت ندارد.
پى نوشت ها:
ــــــــــــــــــــــ
۱. محمود محبوب، گیتاشناسی کشورها.
۲. مهرداد بهرتن، گنجینه فرهنگ وعلوم، ج ۱ ص ۴۷.
۳. گیتاشناسی کشورها.
۴. برای اطلاع از خطوط هوایی دریایی برمودا به آدرس زیر در اینترنت مراجعه کنید:
www.Bermuda_online.org
